του Κίμωνος Σαϊτάκη, ασκουμένου δικηγόρου
Στις 25 Αυγούστου τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 3696/2008 για την ίδρυση και λειτουργία των Κολλεγίων. Παρά το γεγονός αυτό, η ενημέρωση γύρω από τις ρυθμίσεις του νέου νόμου, που τόσες αμφισβητήσεις και συγκρούσεις προκάλεσε πριν ψηφισθεί, είναι ομολογουμένως ελλιπής.
Τα ερωτήματα που τίθενται είναι πολλά και κρίσιμα:
Θα μετατραπούν με το νέο νόμο τα Κολλέγια σε «Ιδιωτικά Πανεπιστήμια»;
Στο άμεσο μέλλον θα μπορεί κάποιος να πάρει πτυχίο από Κολλέγιο σε 2-3 χρόνια, τη στιγμή που οι φοιτητές των Δημοσίων Πανεπιστημίων χρειάζονται τουλάχιστον 4-5 χρόνια;
Θα μπορεί όποιος αποτυγχάνει στις Πανελλήνιες εξετάσεις και έχει τη σχετική οικονομική άνεση να αποκτήσει, με το αζημίωτο φυσικά, το πτυχίο που επιθυμεί;
Με ποιά κριτήρια θα γίνεται κάποιος Καθηγητής σε Κολλέγιο;
Με ποιά κριτήρια θα μπορεί ένα Κολλέγιο να βγάζει στην αγορά εργασίας γιατρούς ή δικηγόρους;
Στην προσπάθεια να ξεκαθαρίσει κάπως το τοπίο γύρω από ζητήματα όπως τα παραπάνω, επιχειρείται στη συνέχεια μια σκιαγράφηση των βασικών ρυθμίσεων του νόμου για τα Κολλέγια.
1) Είναι ισότιμα πλέον τα πτυχία που χορηγούν τα Κολλέγια με τα πτυχία των Δημοσίων Πανεπιστημίων;
Μπορεί να φανεί παράξενο σε πολλούς, αλλά η απάντηση είναι ΟΧΙ. Ο νόμος 3696/2008 ορίζει ρητά ότι οι βεβαιώσεις, τα πιστοποιητικά σπουδών ή οποιασδήποτε άλλης ονομασίας βεβαίωση που χορηγούν τα Κολλέγια δεν είναι ισότιμα με τους τίτλους που χορηγούνται από τα Δημόσια Πανεπιστήμια. Το ζήτημα πάντως είναι πιο περίπλοκο από ότι φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Με την Οδηγία 36/2005 επιβλήθηκε στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης η υποχρέωση αναγνώρισης των πτυχίων που χορηγούν αλλοδαπά εκπαιδευτικά ιδρύματα ως ισότιμων για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας, ακόμη και αν τα πτυχία αυτά έχουν χορηγηθεί από παραρτήματα των παραπάνω ιδρυμάτων που λειτουργούν στο έδαφος άλλου κράτους-μέλους με συμβάσεις franchising. Το κράτος-μέλος υποδοχής στην περίπτωση αυτή έχει απλά το δικαίωμα να ελέγχει:
α) κατά πόσον η εκπαίδευση στο ίδρυμα που παρέσχε την κατάρτιση έχει πιστοποιηθεί επισήμως από το εκπαιδευτικό ίδρυμα που βρίσκεται στο κράτος μέλος καταγωγής του τίτλου·
β) κατά πόσον οι τίτλοι εκπαίδευσης που έχουν εκδοθεί είναι οι ίδιοι με εκείνους που θα είχαν χορηγηθεί εάν η εκπαίδευση είχε πραγματοποιηθεί εξ ολοκλήρου στο κράτος μέλος καταγωγής του τίτλου και
γ) κατά πόσον οι τίτλοι εκπαίδευσης προσδίδουν τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα στην επικράτεια του κράτους μέλους που χορήγησε τον τίτλο.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτές, τα πτυχία που χορηγούνται από Κολλέγια εδρεύοντα στην Ελλάδα, τα οποία έχουν συνάψει συμφωνίες με αλλοδαπά πανεπιστήμια και εμφανίζονται ως παραρτήματά τους, παρέχουν τα ίδια επαγγελματικά προσόντα για την πρόσβαση σε νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα με εκείνα των Δημοσίων Πανεπιστημίων. Επομένως, ναι μεν δεν αναγνωρίζεται ακαδημαϊκή ισοτιμία των πτυχίων που χορηγούν τα Κολλέγια με τα πτυχία των Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι., ωστόσο η πρόσβαση στην αγορά εργασίας γίνεται πλέον επί ίσοις όροις. Για παράδειγμα, αν κάποιος απόφοιτος Κολλεγίου με πτυχίο στα οικονομικά ζητήσει την εγγραφή του στο οικείο Οικονομικό Επιμελητήριο, ώστε να λάβει άδεια άσκησης του λογιστικού επαγγέλματος, το τελευταίο υποχρεούται πλέον να δεχθεί το αίτημά του. Αν όμως προκυρηχθεί διαγωνισμός του Α.Σ.Ε.Π. για θέσεις υπαλλήλων «πανεπιστημιακής εκπαίδευσης», η συμμετοχή σε αυτόν αποφοίτου Κολλεγίου μπορεί να αποκλεισθεί, διότι το πτυχίο του δεν είναι ακαδημαϊκά ισότιμο με πτυχίο πανεπιστημίου.
Με λίγα λόγια, το άρθρο 16 § 5 του Συντάγματος που απαγορεύει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων δεν θίγεται ούτε και υπάρχει υποχρέωση αναθεώρησής του λόγω αντίθεσης στο κοινοτικό δίκαιο, όπως συνήθως ανακριβώς λέγεται. Το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο, εθνικής και κοινοτικής προέλευσης, δεν θίγει την παραπάνω απαγόρευση. Είναι πάντως σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρξουν στο μέλλον τριβές και παραπομπές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σχετικά με το κατά πόσο συμβιβάζεται με το κοινοτικό δίκαιο η μη αναγνώριση της ακαδημαϊκής ισοτιμίας των διπλωμάτων που χορηγούν τα Κολλέγια με τα πτυχία των Δημοσίων Πανεπιστημίων.
2) Ποιός ελέγχει τα Κολλέγια και σε τί συνίσταται αυτός ο έλεγχος;
Η ίδρυση και λειτουργία Κολλεγίων υπάγεται σε κρατικό έλεγχο που ασκείται από το Υπουργείο Παιδείας.
Η άδεια λειτουργίας Κολλεγίου χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας μετά από γνώμη της Επιτροπής Αξιολόγησης και Ελέγχου Κολλεγίων. Αν το Κολλέγιο δεν πληροί τις προδιαγραφές που θέτει η νομοθεσία, το Υπουργείο δεν του χορηγεί τη σχετική άδεια.
Για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας Κολλεγίου λαμβάνονται υπόψη ιδίως τα ακόλουθα κριτήρια:
α) Κτηριακές υποδομές, συνθήκες υγιεινής και υλικοτεχνικός εξοπλισμός. Οι υποδομές πρέπει να είναι επαρκείς για την κάλυψη των αναγκών των σπουδαστών σε διδασκαλία, μελέτη, ψυχαγωγία, άθληση και πρέπει να τηρούν τους κανόνες της νομοθεσίας για την υγιεινή των χώρων αγορανομικού ενδιαφέροντος.
Ειδικότερα, οι εγκαταστάσεις πρέπει να διαθέτουν βιβλιοθήκη που θα είναι λειτουργική για τη μελέτη των σπουδαστών, χώρους εργαστηρίων ανάλογα με τις ειδικότητες που παρέχονται, οπτικοακουστικά μέσα και εξοπλισμένη αίθουσα πολυμέσων με πρόσβαση στο διαδίκτυο.
β) Διοικητική στελέχωση. Κάθε Κολλέγιο πρέπει να έχει το απαιτούμενο διοικητικό προσωπικό υποστήριξης το οποίο εξασφαλίζει τη γραμματειακή οργάνωση, τον οργανωτικό σχεδιασμό, την αρτιότητα των εγκαταστάσεων και τις συνθήκες υγιεινής των χώρων.
γ) Πληρότητα προγράμματος σπουδών. Κάθε Κολλέγιο πρέπει να καλύπτει με πληρότητα τα παρεχόμενα γνωστικά αντικείμενα. Εδώ ο νόμος αφήνει το ζήτημα λίγο ρευστό καθώς δεν διευκρινίζει αν η πληρότητα του προγράμματος σπουδών θα προκύπτει κατόπιν σύγκρισης με το πρόγραμμα σπουδών του αντίστοιχου κρατικού εκπαιδευτικού ιδρύματος ή με βάση την ελεύθερη εκτίμηση της Επιτροπής Αξιολόγησης και των αρμοδίων φορέων του Υπουργείου.
δ) Αριθμός και προσόντα διδασκόντων. Οι διδάσκοντες στα Κολλέγια πρέπει να είναι κάτοχοι πανεπιστημιακού, μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου σπουδών. Όσον αφορά τους διδάσκοντες σε Κολλέγια που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και κατάρτισης σε σύμπραξη με πανεπιστήμια του εξωτερικού απαιτείται επιπλέον να έχουν τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα που απαιτούνται για την κατοχή θέσης διδακτικού προσωπικού στο συγκεκριμένο ίδρυμα του εξωτερικού. Για να αναλάβει π.χ. κάποιος θέση Καθηγητή Αστικού Δικαίου στο παράρτημα του Πανεπιστημίου της Σορβόννης που λειτουργεί στην Ελλάδα, πρέπει να πληροί τα προσόντα που θέτει η γαλλική νομοθεσία και το εν λόγω Πανεπιστήμιο για τους διδάσκοντες αστικό δίκαιο στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Επίσης η αναλογία διδασκόντων στο Κολλέγιο σε σχέση με τα τυπικά τους προσόντα θα πρέπει να είναι αντίστοιχη με την αναλογία διδασκόντων στο ίδρυμα του εξωτερικού.
ε) Αξιοπιστία και οικονομική δυνατότητα. Κάθε Κολλέγιο πρέπει να είναι αξιόπιστο και οικονομικά εύρωστο λειτουργώντας με βάση πλήρη και εμπεριστατωμένη τριετή οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας.
Ανάμεσα στα ελληνικά Κολλέγια που συνεργάζονται με ξένα ιδρύματα και αναμένεται να αναγνωριστούν τα πτυχία των αποφοίτων τους συγκαταλέγονται τα εξής:
Deree College
Vakalo
AKTO
American University of Athens
I.S.T. Studies
Athens Metropolitan College
New York College
B.C.A. Business Studies
Indianapolis
S.B.E.
Aegean College
Mediterranean College
ΑLBA
Η επαγγελματική αναγνώριση των πτυχίων που χορηγούν τα Κολλέγια είναι πλέον πραγματικότητα, είτε μας αρέσει είτε όχι. Σημασία έχει να στρέψει πλέον η Κυβέρνηση, τωρινή ή μελλοντική, το βλέμμα της στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο, το οποίο κατά γενική ομολογία νοσεί. Μία ριζική αναμόρφωση του τελευταίου θα μπορούσε να δώσει λύσεις σε προβλήματα που φαίνεται να επιδεινώνει η λειτουργία των Κολλεγίων, όπως ο κορεσμός στην αγορά εργασίας και τα ανεπαρκή κονδύλια που δαπανώνται για την παιδεία.
30 Ιουλίου 2009 στις 1:56 μ.μ.
Θα ήθελα να σημειώσω¨
Κανείς δεν βλέπει την κατάντια των Δ. Πανεπιστήμιων ?-απεργίες, καταλήψεις, μετά από αποτυχία ,συνεχή μεταφορά μαθημάτων -αιώνιοι φοιτητές. κ.λπ. με αποτέλεσμα τα 4 χρόνια να γίνουν 5 και 6 . ?
Πήγε κάποιος να δη τα προγράμματα σπουδών το ποσό αξιόλογα ,και σύμφωνα με τα προγράμματα των ξένων πανεπιστημίων .είναι?
Φυσικά το ως άνω δεν συμβαίνη σε άλλα τα κολέγια, τα αξιόλογα κολέγια δεν είναι πάνω από 6. Είμαι υπέρ των ελληνικών πανεπιστήμιων ,με την προϋπόθεση να γίνουν και να λειτουργούν όπως στο εξωτερικό.
κωσταντινος
9 Αυγούστου 2009 στις 4:57 μ.μ.
δεν μπορώ παρά να ευχαριστήσω την ιστοσελίδα σας για την άρτια και ουδέτερου τόνου ανάρτηση, όσο και τον Κωνσταντίνο για τη μεστή του απάντηση.
εγώ έχοντας τλειώσει και Δημόσιο Ελληνικό Πανεπιστήμιο και αντίστοιχο τμήμα στο Deree θα ήθελα να προσθέσω ότι το επίπεδο σπουδών στο Αμερικάνικο Κολλέγιο Ελλάδας ήταν μακράν αρτιότερο και πολύ πιό οργανωμένο από το ΕΚΠΑ - και όταν φοιτούσα εγώ ΙΔΙΟΙ καθηγητές του ΕΚΠΑ δίδασκαν και στο Deree.
απλά επειδή πληρώνεις στο DEREE έχεις και τις ανάλογες απαιτήσεις φοίτησης και σεβασμού των ακαδημαϊκών αρχων.
10 Αυγούστου 2009 στις 2:41 π.μ.
Αγαπητη Ελενη εγω εχω τελειωσει τοις σπουδες μου εξ ολοκληρου στο
Εξωτερικο(ειμε και ανορθογραφος) θα ηθελα ομως να σπουδασω εδω .Εξω ,πραγματη δεν υπαρχει καμια σχεση με εδω.Κατα καιρους παρεδινα μαθηματα στο πολητεχνειο ,απογοητευτηκα κυριως για αυτα τα παιδια που αυριο θα λεγοντε επιστημονες...η αντιδραση οφοιλετε κυριως απο το καταστημενο των καθηγητων και την κληκα που εχουν δημηουργηση.ο γιος μου ηδη φοιτα σε ενα κολεγειο και πηστεψεμε εινε πολη δυσκολα.μου θημηζει τοις δικες μου σπουδες
Ενω το κοστος δεν εινε απαγορευτηκο..
3 Ιανουαρίου 2011 στις 12:48 π.μ.
[...] [...]
6 Ιουλίου 2012 στις 7:01 π.μ.
Πάντως από ότι βλέπω...αυτός που ξέρει ορθογραφία, είναι ο απόφοιτος του ελληνικού πανεπιστημίου....
Στο εξωτερικό πάνε όλοι όσοι απέτυχαν εδώ κ το 99,99% γυρνάνε με πτυχίο πίσω αν λέει κάτι. Ναι, ναι ξέρω ο Έλληνας φοιτητής πίνει φραπέ κ τεμπελιάζει, ιδίως όπως λες καθότι παρέδιδες μαθήματα στο ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ. Ένας πολ. μηχανικός έγραψε 19 να μπει αλλά έγινε βλάκας κ τεμπέλης στην πορεία κ δεν έμαθε κ κάτι χρήσιμο. Όσο για τις κλίκες, εδω υπάρχουν κλίκες περιπτεράδων, μόδιστρων, ηλιθίων, αγραμμάτων κ ανορθρόγραφων, τι λες δεν θα υπάρχουν κ κλίκες μορφωμένων, πανεπιστημιακών κτλ...Η συμβουλή μου είναι για να μπεις σε μία τέτοια κλίκα να μάθεις έκθεση-έκφραση (μαθ. Λυκείου) κ ορθογραφία βέβαια ειδεμή ψήφισε ΠΑΣΟΚ κάπου θα σε βολέψει κ σένα...