Ανακαλύπτοντας... επί έτη τον τάφο του Μ. Αλεξάνδρου

Αποψη απο τον ταφικό περίβολο που ανακαλύφθηκε στον Τύμβο Καστά.

Της Χριστίνας Σανούδου

Η ανακάλυψη του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου που, σύμφωνα με τους αρχαίους συγγραφείς, παρέμεινε για επτά αιώνες στην Αλεξάνδρεια και εν συνεχεία εξαφανίστηκε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, ανέκαθεν αποτελούσε όνειρο για τους αρχαιολόγους και όχι μόνο. Επομένως δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει ο ενθουσιασμός, με τον οποίο κατά καιρούς ορισμένοι ερευνητές εκφράζουν την ελπίδα -ή τη βεβαιότητα- πως κατάφερναν να εντοπίσουν τα ίχνη του. Μόνο στην Αίγυπτο, τo Ανώτατο Συμβούλιο Αρχαιοτήτων έχει αναγνωρίσει περισσότερες από 140 απόπειρες για την εύρεση του θρυλικού μνημείου, η πλειοψηφία των οποίων επικεντρώνεται στην ευρύτερη περιοχή της Αλεξάνδρειας. Το 1850, ο ευφάνταστος ξεναγός Ambroise Schilizzi ανακοίνωσε ότι διέκρινε τη μούμια του Αλεξάνδρου σ’ έναν μυστικό, υπόγειο θάλαμο κάτω από το τζαμί του Ναμπί Ντανιέλ, κοιτάζοντας μέσα από μια μικροσκοπική τρύπα στην ξύλινη πόρτα. Περίπου 15 χρόνια αργότερα, ο Χάινριχ Σλίμαν έφτασε στην πόλη αποφασισμένος να πραγματοποιήσει ανασκαφή στην περιοχή γύρω από το τέμενος, όμως ουδέποτε έλαβε την απαραίτητη άδεια από τις αιγυπτιακές αρχές. Στο μεταξύ, ακόμα ένας «τάφος του Αλεξάνδρου» είχε ανακαλυφθεί κοντά στους λόφους της Σιδώνας, στον σημερινό Λίβανο, από τον ζωγράφο και συλλέκτη Οσμάν Χάμντι Μπέι και είχε μεταφερθεί στο Οθωμανικό Αυτοκρατορικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης, όπου για ένα διάστημα αποτέλεσε ακαταμάχητο πόλο έλξης επισκεπτών.

Πολύ πιο πρόσφατα, το 1995, η αρχαιολόγος Λιάνα Σουβαλτζή υποστήριξε πως ταύτισε έναν τάφο στην όαση της ερήμου Σίουα με εκείνον του Μακεδόνα βασιλιά. Αρχικά, τα διεθνή ΜΜΕ έσπευσαν να αναπαράγουν την είδηση, η οποία έγινε δεκτή με σκεπτικισμό από την επιστημονική κοινότητα με αποτέλεσμα οι αιγυπτιακές αρχές να απαγορεύσουν τη συνέχιση της έρευνας και το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού να επισημάνει πως δεν συμμερίζεται τα συμπεράσματα των ανασκαφέων. Τον Αύγουστο του 2013, κυκλοφόρησαν και πάλι φήμες για την ανεύρεση του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αυτή τη φορά στην Αμφίπολη των Σερρών. «Το εύρημα της Αμφίπολης είναι οπωσδήποτε ιδιαίτερα σημαντικό, όμως πριν προχωρήσει η ανασκαφική έρευνα, οποιαδήποτε ερμηνεία και πολύ περισσότερο οποιαδήποτε ταύτιση με ιστορικά πρόσωπα στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης και είναι παρακινδυνευμένη» ανέφερε η ανακοίνωση, που έσπευσε να δημοσιοποιήσει το υπουργείο Πολιτισμού.

Σύμφωνα με άλλες θεωρίες, που ανά περιόδους απασχόλησαν την κοινή γνώμη, η σορός του Αλεξάνδρου βρισκόταν στο Βρετανικό Μουσείο, σε διάφορες περιοχές της Αιγύπτου και- φυσικά- κάτω από εκκλησίες και δρόμους της Αλεξάνδρειας, στη Μακεδονία, ακόμα και στη Βενετία, όπου υποτίθεται ότι τη μετέφερε κατά λάθος ένα ζεύγος Βενετών εμπόρων, πεπεισμένο πως επρόκειτο για τη σορό του Αγίου Μάρκου. Ορισμένοι ιστορικοί θεωρούν πως ο τάφος καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των χριστιανικών διωγμών της Αλεξάνδρειας, στις αρχές του 5ου αιώνα, αλλά και πως το σώμα του μεγάλου στρατηλάτη τοποθετήθηκε στην - άδεια- σαρκοφάγο του Φαραώ Νεκτανέμπο Β΄. Το 2000, ο Ιταλός αρχαιολόγος Achille Adriani εξέδωσε το βιβλίο «La tomba di Alessandro», όπου ισχυρίζεται ότι ο εντυπωσιακός τάφος από αλάβαστρο, που είχε αποκαλύψει ο ίδιος τη δεκαετία του 1930 στο Ρωμαϊκό Νεκροταφείο της Αλεξάνδρειας, αποτελούσε την τελευταία κατοικία του Αλεξάνδρου. Πάντως, μεταγενέστερες έρευνες γύρω από το μνημείο δεν έφεραν στο φως σημαντικά στοιχεία.

(Καθημερινή, 13.08.2014)

Πηγή:  http://www.kathimerini.gr/779742/article/epikairothta/ellada/anakalyptontas-epi-eth-ton-tafo-toy-m-ale3androy

Σχόλιο "Δικαιόπολις": Από μία απλή ανάγνωση των ιστορικών δεδομένων και πάντα με την επιφύλαξη μίας εντυπωσιακής ανατροπής, η πιθανότητα να ανήκει το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης στον Μ. Αλέξανδρο είναι μικρή, καθώς η ταφή του στην Αλεξάνδρεια δεν αμφισβητείται. Εξάλλου, μεταγενέστερη "επίσημη" μεταφορά του σώματος μάλλον δεν θα έμενε άγνωστη. Τούτο φυσικά δεν αναιρεί διόλου την τεράστια σημασία του αινιγματικού αρχαιολογικού χώρου που φέρνει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη.

Αλέξανδρος Ντάσκας