Παρότι εκείνη την περίοδο η εφαρμογή του Μνημονίου δεν καταδικαζόταν καθολικά, αλλά διέθετε ίσως και σχετική ανοχή από την κοινωνία (στη λογική της "αναγκαίας τάξης", των "ξένων που θα μας βάλουν σε σωστό δρόμο, αφού αποτύχαμε μόνοι μας"), αυτή γρήγορα εξανεμίστηκε όταν έγινε αισθητή η αμεσότητα και βιαιότητα της οικονομικής επίθεσης που δέχθηκε ο ελληνικός λαός. Το εκλογικό αποτέλεσμα της 6ης Μαϊου, ως μία σαφής αντι-αποικιακή ψήφος, απονομιμοποιούσα πλήρως, αδιαμφισβήτητα και αναδρομικά τη μνημονιακή πολιτική των τελευταίων δύο ετών, διαμορφώθηκε στην ουσία του όχι την τελευταία εβδομάδα, ούτε τους τελευταίους μήνες. Ήταν η φυσική συνέπεια της ακολουθούμενης πολιτικής, που για πρώτη φορά μετά το 1974 προέκρινε την ευθεία σύγκρουση με κοινωνικές τάξεις, αντί την ενσωμάτωσή τους.
Για να μην υπάρξει αμφιβολία και παρερμηνεία, η ειρωνία της Ιστορίας παρέσυρε και τη Νέα Δημοκρατία: η Γερμανία θέλησε να εμπλέξει το κόμμα της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης για να ελέγξει πλήρως τις πολιτικές εξελίξεις, μέσα από τη συνυπογραφή και συγκυβέρνηση με μνημονιακό περιεχόμενο, στερώντας της τις αντιμνημονιακές δάφνες και τη συνακόλουθη δυνατότητα ελιγμών, ως επόμενης κυβέρνησης. Η αφέλεια της γερμανικής προσέγγισης καταδείχθηκε στις κάλπες της προηγούμενης Κυριακής: η έλλειψη ουσιώδους λαϊκής εκπροσώπησης σε κρίσιμους καιρούς συνεπάγεται όχι μόνο την αναδιάταξη των συσχετισμών, ώστε να εκφραστεί η λαϊκή βούληση, αλλά και τη ριζοσπαστικοποίησή της, έστω και επιφανειακή, ώστε να αντανακλάται η βία που ασκείται στους κυριαρχουμένους. "Εν μιά νυκτί", ο γερμανικός μαξιμαλισμός και προτεσταντικός ζήλος, εξήντλησε τις εφεδρείες ενός πολιτικού συστήματος, και μαζί την ανοχή μίας χώρας που ελάχιστα κατανοεί. Πρόκειται για μία εκλογική εξέγερση, την οποία προετοίμασε ακουσίως με την απολύτως ιδεαλιστική και μη ρεαλιστική πολιτική του το Βερολίνο. Αξίζει να σκεφθεί κανείς ποιά θα ήταν η πορεία των πραγμάτων, αν πριν από την υπογραφή του Μνημονίου την άνοιξη του 2010, και με το εντελώς διαφορετικό κοινωνικό κλίμα τότε, ο Γιώργος Παπανδρέου είχε αποφασίσει να προσφύγει εκ νέου στις κάλπες των βουλευτικών ή τη διενέργεια (τότε και όχι κατόπιν εορτής) δημοψηφίσματος, με πιθανό ένα ευνοϊκό αποτέλεσμα για το μνημονιακό μέτωπο. Εν ολίγοις, δεν ήταν η δημοκρατία αυτή που γκρέμισε τον δικομματισμό στην Ελλάδα, αλλά η κοντόφθαλμη και εκτός πραγματικότητας αντίληψη ότι η δημοκρατία μπορούσε να παραμεριστεί ανώδυνα. Για δύο χρόνια εφαρμοζόταν το "δόγμα του σοκ" χωρίς προσχήματα στον ελληνικό λαό, για να έρθει αναπόφευκτα η ώρα να το εφαρμόσει ο ίδιος πάνω στους ταγούς του και τους ξένους προστάτες τους.
Διαφαίνεται ωστόσο ότι το αποτέλεσμα ανοίγει την οδό για πολλαπλές εκλογικές αναμετρήσεις, λόγω της πολιτικής αστάθειας, αλλά και λόγω της οξύτητας των προβλημάτων. Η συνέχιση της μνημονιακής πολιτικής θα έχει ως αποτέλεσμα τον πολιτικό θάνατο των σχηματισμών και των προσώπων που θα την εκτελέσουν. Κάθε συγκρότηση του μετώπου θα είναι "μίας χρήσεως". Το εκλογικό αποτέλεσμα επέφερε καταρχήν μία βαθιά ψυχολογική αλλαγή, την ελπίδα ότι δεν υπάρχει τίποτα προκαθορισμένο, ότι ακόμα και ένα σύστημα βαθιά ριζωμένο και, θαρρεί κανείς αιώνιο μπορεί να ανατραπεί. Πρώτο και κύριο θύμα της νέας ψυχολογικής πραγματικότητας είναι το ΠΑΣΟΚ, με τον συμβολικό αντίκτυπο της τρίτης θέσης.
Σχετικά με τον συντάκτη της ανάρτησης:
Ο Αλέξανδρος Ντάσκας είναι Δικηγόρος Αθηνών και ένας από τους συνδιαχειριστές του ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ.
16 Μαΐου 2012 στις 11:41 μ.μ.
Αλέξανδρε, μπορεί να έγινε η εξέγερση ενάντια στους υποταγμένους "μνημονιακούς" πολιτικούς, φοβάμαι όμως ότι οι "αντιμνημονιακοί" ηγέτες που κέρδισαν, βαρύνονται με πολύ σοβαρά λάθη που περιπλέκουν τις εξελίξεις:
α) Πρώτος ο κ. Τσίπρας ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΕ τους λεγόμενους "δεξιούς" Έλληνες που τον ψήφισαν ως αντίδραση στο μνημόνιο, διακηρύσσοντας σε όλους τους τόνους ότι επιμένει σε Κυβέρνηση αριστεράς, σε αριστερό μπλοκ εξουσίας, σε αριστερές πρωτοβουλίες κτλ...
Αντί να επιμείνει σε ενωτικό παλλαϊκό μέτωπο (δεξιών και αριστερών) κατά του μνημονίου, βρήκε την ευκαιρία να υποδυθεί τον Τσε Γκεβάρα ως αναδιοργανωτή της Αριστεράς, επιμένοντας σε διακρίσεις που δίχασαν τους Έλληνες για δεκαετίες και δυστυχώς δεν τις έχει ξεπεράσει. Και ούτε πρόκειται. Μάλλον για Σοβιέτ ετοιμάζεται, καθώς μάλιστα δεν αφήνει "λαϊκή συνέλευση" για "λαϊκή συνέλευση" εμψυχώνοντας τα συντρόφια...!!
Γι' αυτό και αυτοί οι "δεξιοί" ψηφοφόροι είναι δεδομένο ότι στις επόμενες εκλογές θα τον βάλουν στην θέση του.
β) Δεύτερος ο κ. Καμμένος έχει δυστυχώς φανεί τελείως απροετοίμαστος να δώσει λύσεις στην χώρα επιμένοντας σε τυχοδιωκτικές επιλογές όπως ΜΟΝΟΜΕΡΗ καταγγελία του μνημονίου ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ λες και οι Ευρωπαίοι είναι τσουτσέκια, ιδιαίτερα την στιγμή που απέναντί μας ως δανειστές έχουμε και απλούς Ευρωπαίους φορολογούμενους πολίτες, αφού ένα μεγάλο μέρος του χρέους μας έχει γίνει διακρατικό, μέσω των ομολόγων που έχει η ΕΚΤ.
Και μάλιστα βαυκαλίζεται ότι δεν θα απειληθεί η παραμονή μας στο ευρώ, το οποίο και επιθυμεί... Εκτός τόπου και χρόνου δηλαδή.
Και μην ξεχνάμε ότι κάθε εξέγερση δεν πρέπει να μένει μόνο στην κατεδάφιση του προηγούμενου, αλλά να προχωρά ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ στην ανοικοδόμηση του καινούριου. Αν οι ηγέτες των "εξεγερμένων" δεν μπορούν να οικοδομήσουν το καινούριο, δικαιώνουν το παλαιότερο οικοδόμημα, όσο στραβό και αν ήταν.
17 Μαΐου 2012 στις 5:23 μ.μ.
Για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις, δεν υποστηρίζω την ψοφοδεή στάση της ΝΔ και του Πασοκ που υπογράφουν τα πάντα γιατί το μνημόνιο είναι δήθεν σωτήριο και θα κάνουν μία αόριστη και γενικόλογη "επαναδιαπραγμάτευση", του τύπου τρέχα γύρευε και χωρίς κόκκινες γραμμές σε θέματα επιβίωσης του λαού. Όμως δεν υποστηρίζω ούτε το άλλο άκρο του πλήρους μηδενισμού και του να πούμε στους Ευρωπαίους πάρτε τα "μπαλάκια" μας και αντε γεια.
Υποστηρίζω την επαναδιαπραγμάτευση των όρων του μνημονίου με κόκκινες γραμμές στα θέματα των βιώσιμων μισθών-συντάξεων, στις αμυντικές δαπάνες και στην απαγόρευση των απολύσεων σε καιρό ύφεσης. Πρέπει κάποιος να θέσει αυτές τις κόκκινες γραμμές στους Ευρωπαίους. Αν αυτοί κάνουν πίσω τότε έχει καλώς. Αν επιμείνουν στα μέτρα εξόντωσης του κόσμου τότε είμαι υπέρ της ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ του μνημονίου και της σύγκρουσης με την ΕΕ.
Η ουσία δηλαδή είναι ότι πρέπει να υπάρξει πραγματική διαπραγμάτευση με όρους εταίρου προς εταίρο και με επίκληση της υφέρπουσας ανθρωπιστικής κρίσης, ώστε να θέσουμε την Ευρώπη προ των ευθυνών της και να μην τους δώσουμε το δικαίωμα να μας πουν: "οι τεμπέληδες μας έφαγαν τα λεφτά και τώρα θέλουν και τα ρέστα".
Πρέπει τέλος να σταματήσει η τρομοκρατία της δραχμής (ως plan β) σε περίπτωση της παραπάνω σύγκρουσης με την ΕΕ. Ο Καποδίστριας αναδιοργάνωσε την Ελλάδα με νόμισμα τον Φοίνικα και όχι κάποιο σκληρό νόμισμα της εποχής. Η δε απειλή ότι την Ελλάδα θα την αγοράσουν οι Έλληνες επιχειρηματίες που έχουν κεφάλαια στο εξωτερικό, έχει την απάντηση ότι: καλύτερα την Ελλάδα της δραχμής να την αγοράσουν Έλληνες, παρά την Ελλάδα του ευρώ να την αγοράσουν ξένοι.
28 Μαΐου 2012 στις 4:27 μ.μ.
Νίκο σε ευχαριστώ για το σχόλιο. Θα ξεκινήσω από το τέλος του πρώτου σου μηνύματος.
Η εξέγερση δεν επιδιώκει την αντικατάσταση της παλιάς τάξης πραγμάτων με μία νέα. Επιδιώκει βασικά την ανατροπή της τάξης, την αναίρεση της εν ευρεία εννοία "νομιμότητας" και της συστημικής κυριαρχίας. Αυτή είναι και η βασική της διαφορά από την επανάσταση. Η χρησιμοποίηση του όρου "εξέγερση" είναι συνειδητή, δεδομένου ότι το εκλογικό σώμα επέδειξε ανυπακοή στο παλιό, χωρίς να το αντικαταστήσει με νέο. (Χαρακτηριστικό των εξεγέρσεων είναι βέβαια και το βραχυπρόθεσμο του εγχειρήματος, η αδυναμία μακροπρόθεσμης διατήρησής τους, η ευκολία "καταστολής" τους.) Πολύ αμφίβολο επίσης το αν η εξέγερση δύναται ποτέ να έχει ηγέτες (τα κόμματα μπορούν, η εξέγερση όμως ως συνείδηση όχι.) Διευκρινιζω πάντως ότι ο όρος "εξέγερση" χρησιμοποιείται σαν σχήμα λόγου, προφανώς δεν γίνονται ποτέ αληθινές εξεγέρσεις στις κάλπες.
Όσον αφορά τις εκτιμήσεις που κάνεις, να διευκρινιστεί ότι πρόθεση του γράφοντος είναι να προσεγγίσει το πολιτικό πεδίο με όρους ερμηνείας και όχι στράτευσης ή πολιτικής-ιδεολογικής τοποθέτησης. Μία απόπειρα χαρτογράφησης κάποιων βασικών τάσεων και δυναμικών που αναπτύσσονται στην κοινωνία και στα κόμματα και, ίσως, διδαγμάτων από την πρόσφατη εμπειρία. (Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι ο γράφων στερείται άποψης ή πολιτικής τοποθέτησης, αναπόφευκτα αυτό συμβαίνει. Αν ισχυριζόταν το αντίθετο,ο ισχυρισμός θα ισοδυναμούσε με ευτελή απόπειρα αλαζονικής αντικειμενικοποίησης των συμπερασμάτων.)
Επί του περιεχομένου του σχολίου σου, θα πρέπει να σταθούμε σε τρία σημεία:
α) Αν θεωρούμε το Μνημόνιο λύση ή έστω παράταση ζωής, ή αντίθετα οδικό χάρτη εξόδου από την Ευρωζώνη. Ανάλογα με την τοποθέτησή μας, αλλάζει τελείως η οπτική σε ό,τι αφορά την καταγγελία του.
β) Αν οι πολιτικοί φορείς και οι χώροι που επαγγέλλονται την καταγγελία έχουν πράγματι τέτοια πρόθεση, και αν την έχουν, κατά πόσον είναι ικανοί να στηρίξουν με τις πράξεις τους την νέα προοπτική (υποκειμενική δυνατότητα εκπλήρωσης μίας αντικειμενικά ορθής θέσης). Αν οι πολιτικοί φορείς και χώροι που επιδιώκουν την παραμονή εντός μνημονιακού πλαισίου μπορούν να εκπληρώσουν τις επαγγελίες περί ευρωπαϊκής προοπτικής. Κοινώς, να κρίνουμε και τα δύο στρατόπεδα με τα ίδια μέτρα και τα ίδια σταθμά.
γ) Να διευκρινίσουμε τι εννοούμε με τον όρο "Αριστερά" και τι με τον όρο "Δεξιά", και να διερευνήσουμε κατά πόσον οι όροι αυτοί έχουν και σήμερα πρακτική χρησιμότητα ή αν αντίθετα έχουν περιορισμένη αξία. Η απάντηση στο τελευταίο ερώτημα εξαρτάται από τον ορισμό που θα δώσουμε. Εκτός κι αν συμφωνήσουμε ότι πρόκειται απλώς για περιγραφικούς/πολιτικογεωγραφικούς όρους, χωρίς αυτοτελώς εγγεγραμμένο νόημα. Αν συμβαίνει το τελευταίο, να επεξεργαστούμε τους όρους εκείνους που θα αντικαταστήσουν τις παραπάνω έννοιες, για να περιγράψουμε τις σαφείς συγκρούσεις και ρηγματώσεις εντός του κοινωνικού σώματος. Αν μεν η Αριστερά και η Δεξιά υφίστανται ως βασική κοινωνική τομή, είναι προσβλητικό να συσπειρώνονται με τους ομοϊδεάτες και όχι με τους αντίθετους για να εφαρμόσουν αποτελεσματικότερα το πρόγραμμα τους; Αν πάλι δεν υφίστανται, τι τις αντικαθιστά ως αντικρουόμενους πόλους; Το δίπολο Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο είναι συγκυριακό και επιφανειακό ή εκφράζει συγκεκαλυμμένες βαθύτερες πραγματικότητες; Πώς αλλιώς μπορούμε να το εκφράσουμε, πέρα από την αναφορά στο Μνημόνιο; Τι θα απομείνει από αυτό, αν το Μνημόνιο με κάποιον μαγικό τρόπο έφευγε από την ζωή μας; Το Μνημόνιο είναι μία εξαιρετική περίπτωση ή εμβάθυνση και αποκρυστάλλωση μίας προϋφιστάμενης κατάστασης, μία φυσική εξέλιξη προμνημονιακών πραγματικοτήτων; Μία ενδεχομένως ακραία εξέλιξη, που δεν ήταν αυτονόητη, αλλά βρήκε έδαφος για να επιβληθεί;
Όσον αφορά τον Καποδίστρια, οι συγκρίσεις είναι μάλλον αδόκιμες. Η Ελλάδα του 2012 καμιά σχέση δεν έχει με την Ελλάδα του 1829, ούτε οικονομικά, ούτε κοινωνικά, ούτε γεωπολιτικά, ούτε πολιτισμικά αλλά ούτε και ως προοπτική.