Ο Γερμανός συγγραφέας του «Τενεκεδένιου ταμπούρλου» και μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της γερμανόφωνης λογοτεχνίας, ο Γκίντερ Γκρας, πέθανε σε ηλικία 87 ετών. Ο βραβευμένος με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1999 Γερμανός συγγραφέας, άφησε την τελευταία του πνοή σε κλινική στο Lübeck.
Για πολλούς, ο Γκρας ήταν η φωνή της μεταπολεμικής γενιάς της Γερμανίας που έφερε το βάρος της ενοχής των προγόνων της για τις ακρότητες που διέπραξαν οι Ναζί στην Ευρώπη.
Ο βραβευμένος με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1999, συγγραφέας, άφησε την τελευταία του πνοή σε κλινική στο Lübeck, σύμφωνα με δήλωση του εκδότη του.
Ποιος ήταν ο Γκίντερ Γκρας
Ο Γκίντερ Γκρας (Gunter Grass) γεννήθηκε στο Ντάντσιχ (σημερινό Γκντανσκ της Πολωνίας) στις 16 Οκτωβρίου του 1927 από γερμανό πατέρα και πολωνή μητέρα. Μαθητής Γυμνασίου τη δεκαετία του ’30 εισέρχεται στη νεολαία του Ναζιστικού Κόμματος. Στρατεύεται στα 16 του και τραυματίζεται σε μάχη το 1945, λίγο πριν από την παράδοση του Γ’ Ράιχ.
Μετά το τέλος του πολέμου εργάστηκε για τα προς το ζην ως αγρότης και ανθρακωρύχος, σπουδάζοντας παράλληλα καλές τέχνες. Πολυσύνθετο ταλέντο, ασχολήθηκε με τη γλυπτική και τη γραφιστική, προτού κάνει την πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα το 1956, τυπώνοντας ο ίδιος την παρθενική του ποιητική συλλογή.
Παγκόσμια γνωστός έγινε το 1959 με το μυθιστόρημά του «Το τενεκεδένιο Ταμπούρλο» (εκδ. Οδυσσέας), ένα σατιρικό πανόραμα της γερμανικής πραγματικότητας στο πρώτο ήμισυ του αιώνα μας, που έγινε και κινηματογραφική ταινία από τον συμπατριώτη του Φόλκερ Σλέντορφ. Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα «Γάτα και Ποντίκι» (εκδ. Διογένης) και «Σκυλίσια Χρόνια» (εκδ. Διογένης), που συμπλήρωσαν την «Τριλογία του Ντάτσιχ», με την οποία εδραίωσε τη φήμη του.
Πέθανε η «συνείδηση της Γερμανίας»
Βαθύτατα πολιτικοποιημένος, ο Γκύντερ Γκρας αναμίχθηκε έντονα στη γερμανική πολιτική τη δεκαετία του ’60 υπό τη σημαία των σοσιαλδημοκρατών του Βίλι Μπραντ. Από τότε έχει δημοσιεύσει πολλά δοκίμια και λόγους, ονειρευόμενος μία Γερμανία χωρίς φανατισμούς και ολοκληρωτικές ιδεολογίες. Αντιτάχθηκε σθεναρά στους νατοϊκούς βομβαρδισμούς στη Σερβία το 1999, όπως και στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ το 2003.
Στην Ελλάδα έγινε αρκετά γνωστός, καθώς πολλά έργα του βρίσκονται στα ράφια των βιβλιοπωλείων, ενώ άρθρα με την υπογραφή του βρίσκονται συχνά στις στήλες των ελληνικών εφημερίδων. Εκτός από την «Τριλογία του Ντάντσιχ», στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία του: «Η Πρόβα της εξέγερσης των Πληβείων» (εκδ. Δωδώνη), «Ο κατακλυσμός» (εκδ. Δωδώνη), «Ο Μπουτ το Ψάρι» (εκδ. Οδυσσέας), «Ένα Ευρύ Πεδίο» (εκδ. Οδυσσέας ) και «Δυσοίωνα Κοάσματα» (εκδ. Οδυσσέας).
Το 1999 γίνεται ο έβδομος γερμανός, που βραβεύεται με Νόμπελ Λογοτεχνίας. Την ίδια χρονιά κυκλοφορεί το δοκίμιο «Ο αιώνας μου» (εκδ. Οδυσσέας), μια ματιά στην ιστορία του 20ου αιώνα που φεύγει και το 2002 το μυθιστόρημά του «Σαν τον κάβουρα», που θίγει ένα θέμα ταμπού για τους Γερμανούς: Τη βύθιση από ρωσικό υποβρύχιο του μεταγωγικού «Βίλχελμ Γκούστλοφ», που μετέφερε Γερμανούς στρατιώτες πίσω στην πατρίδα, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Στις 12 Αυγούστου 2006, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ» (FAZ) , που ήταν αφιερωμένη στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του «Ξεφλουδίζοντας το κρεμμύδι», αποκάλυψε ότι στα δεκαεφτά του, υπηρέτησε για διάστημα μικρότερο των δύο μηνών στα ναζιστικά Waffen-SS. Μέχρι τότε ήταν γνωστό ότι στη διάρκεια του πολέμου είχε υπηρετήσει στην αντιαεροπορική άμυνα. Πάντως ο Γκρας διευκρίνισε ότι στο διάστημα αυτό δε συμμετείχε σε καμία εγκληματική δράση και δεν έριξε καμία σφαίρα. Η αποκάλυψη αυτή για το παρελθόν του προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις ορισμένων ιστορικών και δημοσιογράφων,αλλά και και την υποστήριξη μεγάλης μερίδας του λογοτεχνικού κόσμου.
Στις 26 Μαίου 2012 δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» το ποίημα του «Η ντροπή της Ευρώπης», αφιερωμένο στην Ελλάδα των μνημονίων.
Europas Schande
Ein Gedicht von Günter Grass
Dem Chaos nah, weil dem Markt nicht gerecht,
bist fern Du dem Land, das die Wiege Dir lieh.
bist fern Du dem Land, das die Wiege Dir lieh.
Was mit der Seele gesucht, gefunden Dir galt,
wird abgetan nun, unter Schrottwert taxiert.
wird abgetan nun, unter Schrottwert taxiert.
Als Schuldner nackt an den Pranger gestellt, leidet ein Land,
dem Dank zu schulden Dir Redensart war.
dem Dank zu schulden Dir Redensart war.
Zur Armut verurteiltes Land, dessen Reichtum
gepflegt Museen schmückt: von Dir gehütete Beute.
gepflegt Museen schmückt: von Dir gehütete Beute.
Die mit der Waffen Gewalt das inselgesegnete Land
heimgesucht, trugen zur Uniform Hölderlin im Tornister.
heimgesucht, trugen zur Uniform Hölderlin im Tornister.
Kaum noch geduldetes Land, dessen Obristen von Dir
einst als Bündnispartner geduldet wurden.
einst als Bündnispartner geduldet wurden.
Rechtloses Land, dem der Rechthaber Macht
den Gürtel enger und enger schnallt.
den Gürtel enger und enger schnallt.
Dir trotzend trägt Antigone Schwarz und landesweit
kleidet Trauer das Volk, dessen Gast Du gewesen.
kleidet Trauer das Volk, dessen Gast Du gewesen.
Außer Landes jedoch hat dem Krösus verwandtes Gefolge
alles, was gülden glänzt gehortet in Deinen Tresoren.
alles, was gülden glänzt gehortet in Deinen Tresoren.
Sauf endlich, sauf! schreien der Kommissare Claqueure,
doch zornig gibt Sokrates Dir den Becher randvoll zurück.
doch zornig gibt Sokrates Dir den Becher randvoll zurück.
Verfluchen im Chor, was eigen Dir ist, werden die Götter,
deren Olymp zu enteignen Dein Wille verlangt.
deren Olymp zu enteignen Dein Wille verlangt.
Geistlos verkümmern wirst Du ohne das Land,
dessen Geist Dich, Europa, erdachte.
dessen Geist Dich, Europa, erdachte.
Süddeutsche Zeitung, 26.05.2012
---------------------------
«Η Ντροπή της Ευρώπης»
Στο χάος κοντά, γιατί δεν συμμορφώθηκε στις αγορές· κι Εσύ μακριά από τη Χώρα, που Σου χάρισε το λίκνο.
Οσα Εσύ με την ψυχή ζήτησες και νόμισες πως βρήκες, τώρα θα καταλυθούν, και θα εκτιμηθούν σαν σκουριασμένα παλιοσίδερα.
Σαν οφειλέτης διαπομπευμένος και γυμνός, υποφέρει μια Χώρα· κι Εσύ, αντί για το ευχαριστώ που της οφείλεις, προσφέρεις λόγια κενά.
Καταδικασμένη σε φτώχεια η Χώρα αυτή, που ο πλούτος της κοσμεί Μουσεία: η λεία που Εσύ φυλάττεις.
Αυτοί που με τη δύναμη των όπλων είχαν επιτεθεί στη Χώρα την ευλογημένη με νησιά, στον στρατιωτικό τους σάκο κουβαλούσαν τον Χέλντερλιν.
Ελάχιστα αποδεκτή Χώρα, όμως οι πραξικοπηματίες της, κάποτε, από Εσένα, ως σύμμαχοι έγιναν αποδεκτοί.
Χώρα χωρίς δικαιώματα, που η ισχυρογνώμονη εξουσία ολοένα και περισσότερο της σφίγγει το ζωνάρι.
Σ' Εσένα αντιστέκεται φορώντας μαύρα η Αντιγόνη, και σ' όλη τη Χώρα πένθος ντύνεται ο λαός, που Εσένα φιλοξένησε.
Ομως, έξω από τη Χώρα, του Κροίσου οι ακόλουθοι και οι όμοιοί του όλα όσα έχουν τη λάμψη του χρυσού στοιβάζουν στο δικό Σου θησαυροφυλάκιο.
Πιες επιτέλους, πιες! κραυγάζουν οι εγκάθετοι των Επιτρόπων· όμως ο Σωκράτης, με οργή Σου επιστρέφει το κύπελλο γεμάτο ώς επάνω.
Θα καταραστούν εν χορώ, ό,τι είναι δικό Σου οι θεοί, που τον Ολυμπό τους η δική Σου θέληση ζητάει ν' απαλλοτριώσει.
Στερημένη από πνεύμα, Εσύ θα φθαρείς χωρίς τη Χώρα, που το πνεύμα της, Εσένα, Ευρώπη, εδημιούργησε.
(Μετάφραση: Πατρίτσια Αδαμοπούλου)
--------------------
(ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά: Ελευθέριος Δικαίος)
Η ντροπή της Ευρώπης
Στο χάος κοντα βρίσκεσαι, γιατί δεν ανταποκρίθηκες στην αγορά,
απομακρύνεσαι Εσύ από τη χώρα, που ως δάνειο Σου έδωσε το λίκνο του πολιτισμού.
Ό,τι με την ψυχή αναζητήθηκε, νόμισες ότι βρήκες,
τώρα όμως αδιαφορείς, καθώς αυτά θεωρούνται πια ασήμαντης αξίας, σα να ‘ναι παλιοσίδερα.
Σαν oφειλέτης γυμνός διαπομπεύεται, μία χώρα υποφέρει,
το ότι ευγνωμοσύνη της χρωστάς -όπως συνήθιζες να λες- ήταν για Σένα μία πομφόλυγα.
τώρα όμως αδιαφορείς, καθώς αυτά θεωρούνται πια ασήμαντης αξίας, σα να ‘ναι παλιοσίδερα.
Σαν oφειλέτης γυμνός διαπομπεύεται, μία χώρα υποφέρει,
το ότι ευγνωμοσύνη της χρωστάς -όπως συνήθιζες να λες- ήταν για Σένα μία πομφόλυγα.
Στη φτώχεια καταδικασμένη η χώρα, που ο πλούτος της
με περισσή φροντίδα μουσεία κοσμεί: φυλαγμένη λεία από Σένα.
με περισσή φροντίδα μουσεία κοσμεί: φυλαγμένη λεία από Σένα.
Αυτοί που με τη βία των όπλων επέδραμαν στη χώρα την ευλογημένη με νησιά,
ντυμένοι με στολή στρατιωτική βαστούσαν μες στο γυλιό τους του Χέλντερλιν τα έργα.
ντυμένοι με στολή στρατιωτική βαστούσαν μες στο γυλιό τους του Χέλντερλιν τα έργα.
Χώρα που μόλις μετά βίας είναι τώρα ανεκτή, κάποτε όμως οι ηγέτες της
πρόθυμα έγιναν ως σύμμαχοι ανεκτοί από Σένα.
πρόθυμα έγιναν ως σύμμαχοι ανεκτοί από Σένα.
Xώρα δίχως δικαιώματα, στην οποία μία εξουσία που αυταρχικά το δίκαιο κατέχει,
σφίγγει ολοένα και πιο σφιχτά το ζωνάρι.
σφίγγει ολοένα και πιο σφιχτά το ζωνάρι.
Αντιστεκόμενη στο θέλημά Σου φορεί η Αντιγόνη μαύρη φορεσιά και σε ολόκληρη τη χώρα
με θλίψη ενδύεται ο λαός, στο σπίτι του οποίου άλλοτε ήσουν καλεσμένη.
με θλίψη ενδύεται ο λαός, στο σπίτι του οποίου άλλοτε ήσουν καλεσμένη.
Κι όμως έξω από τη χώρα οι συγγενείς ακόλουθοι του Κροίσου έχουν κάθετι στοιβάξει,
ό,τι σαν μάλαμα αστράφτει στα θησαυροφυλάκια τα δικά Σου.
ό,τι σαν μάλαμα αστράφτει στα θησαυροφυλάκια τα δικά Σου.
Πιές επιτέλους, πιές! Kραυγάζουν στους Επιτρόπους πληρωμένοι κλακαδόροι,
μα ο Σωκράτης με οργή Σου επιστρέφει πίσω γεμάτο το ποτήρι.
μα ο Σωκράτης με οργή Σου επιστρέφει πίσω γεμάτο το ποτήρι.
Για ό,τι Εσύ κατέχεις, την κατάρα τους θα ρίξουν εν χορώ με μία φωνή οι Θεοί,
καθώς η βούληση Σου τον Όλυμπό τους να ιδιοποιηθεί απαιτεί.
καθώς η βούληση Σου τον Όλυμπό τους να ιδιοποιηθεί απαιτεί.
Στερούμενη από πνεύμα, Ευρώπη, Εσύ θα μαραθείς δίχως τη χώρα,
το πνεύμα της οποίας σε διέπλασε.
το πνεύμα της οποίας σε διέπλασε.
Σχετικά με τον συντάκτη της ανάρτησης:
Η ιστοσελίδα μας δημιουργήθηκε το 2008.Δείτε τους συντελεστές και την ταυτότητα της προσπάθειας. Επικοινωνήστε μαζί μας εδώ .
κανένα σχόλιο