Η θαυμαστή διάδοση της Ορθοδοξίας στην Υποσαχάρια Αφρική



Ο πάτερ Σπάρτας...



Οι νέγροι ορθόδοξοι και ο πάτερ Σπάρτας

του Φώτη Κόντογλου

ΣΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ είναι μια χώρα που τη λένε Ουγκάντα, κοντά στη λίμνη Βικτώρια Νυάντζα, κατοικημένη από κάμποσες φυλές. Οι πιο πολλοί ντόπιοι είνε οι λεγόμενοι Μπαγκάντα, άλλοι λέγουνται Μπουνιόροι, άλλοι Χαμίτες, όλοι νέγροι κατάμαυροι. Στα δασωμένα μέρη ζούνε πλήθος από κείνα τα ανθρωπάρια που τα λένε πυγμαίους και που είναι η παλιά και ντόπια φυλή, γιατί οι άλλοι πήγανε από τα άλλα μέρη της Αφρικής. Από τα χρόνια του περιηγητή Στάνλεϋ, που πήγε να βρη τον Λίβιγκστον στα 1875, αρχίσανε να βαφτίζουνται λιγοστοί αραπάδες και να γίνουνται χριστιανοί. Στην αρχή πήγανε εγγλέζοι ιεραπόστολοι, υστερώτερα πή­γανε και καθολικοί. Αλλά πριν από δαύτους είχε πάγει στην Ουγκάντα το Κοράνι, γιατί οι Άραβες έμποροι ταξιδεύανε από τα παλιά χρόνια σε τούτα τα μάκρυνα μέρη. Το Ισλάμ είτανε ριζωμένο γερά, κ' οι χριστιανοί κάνανε μεγάλον αγώνα για να τραβήξουνε τον κόσμο στη θρησκεία του Χριστού και στο τέλος νικήσανε. Σήμερα, απάνω σε εκατό αραπάδες της Ουγκάντας, οι τριάντα είνε χριστιανοί, οι τέσσερις μωχαμετάνοι κ' οι άλλοι είνε ειδω­λολάτρες.

Προ χρόνια, πήγανε κάτι Εγγλέζοι ταξιδευτές στην Ουγκάντα, σ' ένα μέρος που το λένε Ναγκόνα Κο ούμπι. Ένας αράπης αρχηγός είχε έναν γυιό και τον έδωσε στους Εγγλέζους για να μάθει εγγλέζικα. Και πράγματι, αυτό τα αραπόπουλο είχε μεγάλη κλίση στα γράμματα και τ' αγαπήσανε οι Εγγλέζοι. Και σαν ήρθε ο καιρός να φύγουνε από την Ουγκάντα, αφήσανε στον μαθητή τους κάτι λίγα βιβλία που είχανε μαζί τους. Ανάμεσα σ' αυτά τα βιβλία είτανε μια Παλαιά Διαθήκη, ένα Ευαγγέλιο και μια σύντομη ιστορία της αρχαίας Ελλάδος. Τ' αραπόπουλο σαν διάβασε τούτη την ιστορία, τόσο πολύ ενθουσιάσθηκε, προπάντων από την παλληκαριά κι' από την απλή ζωή που είχανε οι Σπαρτιάτες, που μιλούσε ολοένα για τη Σπάρτη κι' άλλαξε τ' όνομά του και τόκανε Σπάρτα κ' έτσι τον λένε ίσαμε σήμερα. Ρώτησε, λοιπόν, τι θρησκεία έχουνε οι σημερινοί Έλληνες και σαν έμαθε πως είτανε χριστιανοί ορθόδοξοι, έγραψε απάνου σε ένα μεγάλο χαρτί που είχε: «Ορθόδοξη παροικία της Σπάρτης» και δεν ήθελε να βαφτισθεί από τους καθολικούς παπάδες ούτε από τους αγγλικανούς, αλλά περίμενε να πάει στην Ουγκάντα κάποιος δικός μας παπάς για να τον βαφτίσει αυτόν και κάμποσους άλλους, που τους είχε κάνει φιλέλ­ληνες. Περίμενε χρόνια ολάκερα και ολοένα ρωτούσε τους λίγους Έλληνες που βρισκόντανε στην Ουγκάντα, πότε θα περάσει κανένας παπας ορθόδοξος. Αυτά μου τάπε ένας Έλληνας ιεραπόστολος που ταξίδεψε πολύν καιρό στην Αφρική και δέσαμε μεταξύ μας γνωριμία προ λίγα χρόνια επειδή έτυχε να διαβάσει κάποια βιβλία μου. Μούλεγε λοιπόν πως οι αραπάδες αγαπάνε πολύ την ορθόδοξη εκκλησία μας, και πως ενθουσιάζουνται με τη βυ­ζαντινή την ψαλμωδία. Κ' ενώ παντού βλέπανε εικόνες της Παναγίας της καθολικής εκκλη­σίας, δεν τους κάνανε εντύπωση, αλλά σαν βλέπανε μια βυζαντινή μελαχροινή Παναγία που είχε μαζί του τρέχανε να την προσκυνήσουνε και τη φιλούσανε με κατάνυξη· και πως σαν έβαζε τα άμφια του κ' έπαιρνε στα χέρια του το ασημένιο Ευαγγέλιο, κάνανε σαν ζουρλοί από τον ενθουσιασμό τους- και πως συντελούσε πολύ σ' αυτό, το ό'τι είχε γένεια και μαλλιά, γιατί αυτές οι φυλές είναι σπανές. Μούλεγε πως αν είχαμε ιεραποστόλους να στείλουμε στην Αφρική, θα μπορούσαμε να φέρουμε στην Ορθοδοξία τους πιο πολλούς αρα­πάδες. Κ' επειδή έψελνα βυζαντινά μαζί του, μούλεγε να πάμε μαζί στην Αφρική, γιατί μοναχός του έψελνε και μοναχός του έκανε τη λειτουργία.
Αυτός λοιπόν ο ιεραπόστολος έφτασε μια φορά στην Ουγκάντα για να βαφτίσει τα παιδιά των Ελλήνων που είτανε εκειπέρα, κι' αυτοί του είπανε την ιστορία του Σπάρτα. Πήγε λοιπόν στο μέρος που καθότανε. Ο Σπάρτας έκανε σαν ζουρλός από τη χαρά του. Τον βάφτισε λοιπόν μαζί με τους δικούς του μέσα σ' ένα ποτάμι και τους έβγαλε ορθόδοξα ονόματα, Γιάννη, Νικόλα, Κωνσταντίνο, Γιώργη, Γληγόρη, Χρυσόστομο, Μαρία, Κατερίνα, Ελένη, Βαρβάρα κλπ. Ύστερα από ένα δυο χρόνια, ο Σπάρτας χειροτονήθηκε παπάς κ' έκανε ο καϋμένος άμφια από ό,τι πανιά είχε κι αφοσιώθηκε στη θρησκεία και πάλευε για την Ορθοδοξία.
Στα 1942 το Πατριαρχείο της Αλεξανδρείας έστειλε τον μητροπολίτη Αξώμης Νικόλαον σε περιοδεία στην Ανατολική Αφρική. Σαν έφτασε στην Καμπάλα, που είνε πρω­τεύουσα της Ουγκάντας, τον υποδέχτηκε ο πάτερ Σπάρτας μαζί με έναν άλλο παπά και με τη συνοδεία του. Γονατιστοί φιλήσανε το χέρι του και πήρανε την ευλογία του. Χαρά μεγάλη είχανε που βλέπανε έναν δεσπότη της ορθόδοξης Εκκλησίας, που τον περιμένανε τόσα χρόνια αυτά τα αθώα πρόβατα. Τον πήγανε στο Ναγκόνα Κοσούμπι, στην άκρη της Καμπάλας. Αντί για καμπάνες χτυπούσανε τούμπανα. Η μικρή εκκλησιά τους, είτανε μια μακρουλή καλύβα από λάσπη, σαν και κείνες που τις λένε τεκούλ. Απομέσα είχανε χωρισμένο το άγιο Βήμα όπως στις εκκλησιές μας κι αυτό το εικονοστάσι είτανε καμω­μένο με καλάμια. Μέσα στο ιερό είχανε κάνει την αγία Τράπεζα και την Πρόθεση. Όλα είτανε φτωχά και απλά, όπως είνε στα δικά μας ερημοκκλήσια. Στο ιερό είτανε βαλμένα δυο τρία εικονίσματα με ελληνικά γράμματα. Παραταχθήκανε τα παιδιά σε δυο σειρές, για να περάσει ανάμεσα ο δεσπότης να πάει στην εκκλησία. Γύρω στην εκκλησία είτανε μαζεμένος πολύς κόσμος. Ενώ τα νταούλια βαρούσανε ολοένα, ο δεσπότης με τον Σπάρτα και με τη συνοδεία του προχωρήσανε με πομπή για να μπούνε στην εκκλησιά, ενώ οι ανα­γνώστες κ' οι κατηχούμενοι ψέλνανε τους Ψαλμούς του Δαυίδ 120 και 135 που λένε:
«Ήρα τους οφθαλμούς μου εις τα όρη, όθεν ήξει η βοήθεια μου. Η βοήθεια μου παρά Κυρίου του ποιήσαντος τον ουρανόν και την γην. Ημέρας ο ήλιος ου συγκαύσει σε, ουδέ η σελήνη την νύκτα. Κύριος φυλάξει την είσοδόν σου και την έξοδόν σου, από του νυν και έως του αιώνος. Ότι εν τη ταπεινώσει ημών εμνήσθη ημών ο Κύριος, ότι εις τον αιώνα το έλεος αυτού. Και ελυτρώσατο ημάς εκ των εχθρών ημών, ότι εις τον αιώνα το έλεος αυτού. Ο διδούς τροφήν πάση σαρκί, ότι εις τον αιώνα το έλεος αυτού. Εξομολογείσθε τω Θεώ του ουρανού, ότι εις τον αιώνα το έλεος αυτού».
Πόσο ανεξιχνίαστα και μεγάλα είνε τα μυστήρια του Θεού ! Ως την Ουγκάντα πήγε η ευωδία του Χριστού, ως τη γη τη διψασμένη από το νερό της ζωής ξεχύθηκε ο ποταμός ο μεγάλος, ο Δαυΐδ λέγω ο Προφητάνακτας, και δρόσισε με το γλυκύτατο νερό του ψυχές διψασμένες, μαύρα χείλια, μαύρα στόματα. Κύριε, ποιος δεν ξεδίψασε από το δικό σου «το ύδωρ το ζων, το αλλόμενον εις ζωήν αιώνιον» ; Μαύρες γλώσσες Σε ψέλνουνε με χαρά στη Νυάντζα, στο Τόρο, στο Αγκόλε, στην Κένυα, και λένε «Ότι εις τον αιώνα το έλεος αυτού». Και σε τούτη την καινούργια κληρονομιά σου, χαίρεται και σκιρτά άλλο Ερμών κι άλλο Θαβώρ κι' άλλος Λίβανος, το βουνό Ρουβεντζόρι, το Μφιμπούρο και το Έλγκον που πετά φωτιά από την κορφή του.
Στη μέση της εκκλησίας είτανε στημένο ένα ξύλινο θρονί κ' εκεί κάθισε ο δεσπότης Νικόλαος, έχοντας δεξιά του κι αριστερά του τους δυο εφημέριους, τον πάτερ Σπάρτα κ' έναν άλλον. Και σαν έπαψε η ψαλμωδία, στάθηκε ο Σπάρτα μπροστά στον δεσπότη και τον χαιρέτησε με κάποια λόγια γεμάτα πίστη και φλογερή αγάπη στην ορθόδοξη Εκκλησία του Χριστού. Τον χαιρέτησε από μέρος του τιμίου πρεσβυτερίου της Ουγκάντας, των ιερέων, των διακόνων και των αναγνωστών, των ιεροσπουδαστών, των επιτρόπων και πάσης της εν Ουγκάντα ορθοδόξου κοινότητος. Με πόνο εξιστόρησε τις θλίψεις, τους αγώνες, την πνευματική ορφάνια τους κ' είπε πως περιμένανε δεκαπέντε χρόνια να δούνε τον πνευμα­τικό ποιμένα τους και πως τον παρακαλούνε να τους ξεκουράσει από τα δεινά, να τους ανοίξει τη θύρα με το κλειδί της σωτηρίας και να τους βάλει μέσα στην αγία ορθόδοξη Αποστολική Εκκλησία. «Έργο σου είνε, είπε, να φέρεις στη μάντρα το απολωλός πρό­βατο και να το παρουσιάσεις θυσία καθαρή ενώπιον του Θεού. Κανένα δώρο δεν είνε τόσο ευάρεστο στον Θεό, όσο είνε μια σωσμένη ψυχή. Όλος ο κόσμος, είπε ο πάτερ Σπάρτας, δεν αξίζει όσο αξίζει μια ψυχή. Εμείς είμαστε χαμένες ψυχές. Διψούμε τη σωτηρία μας... Ο Θεός να ευλογήσει την αποστολή σου και να ανοίξει τη θύρα για να ενωθούμε με την αγία Καθολική και Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία, με τον θρόνο του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου» ([1]). Ο δεσπότης Νικόλαος τον ευχαρίστησε και τον βεβαίωσε πως θα γίνει η ποθητή ένωση με τη βοήθεια του Θεού. Άμα τελείωσε τον λόγο του, όλο το πλήθος πέρασε και φίλησε το χέρι του, γονατιστοί και κάνοντας τον σταυρό τους. Ύστερα πήγανε να δούνε τα σχολεία. Το αρρεναγωγείο είχε 160 μαθητές, που μαθαίνουνε τη ντό­πια γλώσσα Λουγκάντα και την εγγλέζικη. Κατόπιν ανεβήκανε σ' ένα χαμηλό βουναλάκι, απάνω στο οποίο είχε πόθο ο Σπάρτας να χτίσει μια μεγάλη εκκλησία.
Την άλλη μέρα έφυγε ο δεσπότης και τον αποχαιρέτησε συγκινημένος ο πάτερ Σπάρ­τας με δυο διάκους. Μα ύστερα από λίγον καιρό ξαναπήγε ο δεσπότης Νικόλαος στην Κα­μπάλα για να βρεθεί στη στέψη του καινούριου βασιλιά Καμπάκα. Τούτη τη φορά τον πήγανε στο Μπουλεμέζι, λίγα μίλια μακρυά από την Καμπάλα. Εκεί είτανε άλλη ορθό­δοξη ενορία και μια ιερατική Σχολή. Τους υποδέχτηκε ο εφημέριος Ομδιά Μπεζαζακιτάλο, που είτανε και διευθυντής στη Σχολή. Περίμενε τον δεσπότη ο κόσμος κι οι μαθητές της Σχολής, καμμιά τριανταριά. Μαζί τους είτανε οι αναγνώστες και ψέλνανε. Μπήκανε στην εκκλησιά και έγινε ό,τι είχε γίνει και στο Κοσούμπι. Η Σχολή είνε στο όνομα του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Οι σπουδαστές μαθαίνουνε την Κατήχηση και την Ιστορία της Εκκλησίας. Στον γυρισμό, τους υποδεχόντανε οι ορθόδοξοι χριστιανοί στα διάφορα χω­ριά μ' έναν διάκο που φορούσε μαύρο ράσο κ' ένα κομποσχοίνι στον λαιμό του με σταυρό σαν τα αγιονορίτικα.
Ο Σπάρτας ολοένα παρακαλούσε τον δεσπότη να τους αναγνωρίσει το Πατριαρχείο για να ησυχάσουνε.
«Το να αξιωθούμε το φως της αληθινής Εκκλησίας, είπε ο καϋμένος ο Σπάρτας, το θεωρούμε ανώτερο από κάθε άλλη ευεργεσία».
Έδωσε στον δεσπότη μια έκθεση για να την υποβάλει στον Πατριάρχη. Εκεί μέσα είτανε γραμμένη η ιστορία της ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουγκάντας, που είνε η πιο και­νούρια, μονάχα 20 χρονών.
Οι χριστιανοί ορθόδοξοι είνε απάνω από 10.000 ψυχές. Μονάχοι κι απροστάτευτοι, δεν σαλεύουνε από την πίστη τους.
«Σαν λαός ευσεβής, είμαστε έτοιμοι να περάσουμε με υπομονή κάθε πειρασμό. Πρέπει να τραβούμε κουπί στις πιρόγες μας με χαρά και με προθυμία».
Σ' όλη την Ουγκάντα βρίσκουνται 58 ορθόδοξες εκκλησιές, 20 σχολειά με 985 μα­θητές και μια ιερατική Σχολή. Ζητούνε δασκάλους να τους μάθουνε Ελληνικά για να δια­βάζουνε τα βιβλία της θρησκείας, ζητούνε ένα τυπογραφείο, ζητούνε άγια άμφια και σκεύη ή καν δείγματα για να τα κάνουνε οι ίδιοι. Ζητούνε Επίσκοπο και παπάδες: «Ο αγρός του Κυρίου είνε ευρύς, δύο δε μόνον ιερείς δεν επαρκούν εις το έργον. Πάσα η κτίσις αινεσάτω τον Κύριον, ότι εις τον αιώνα το έλεος αυτού».
Άλλη έκθεση έδωσε στον δεσπότη ο πάτερ Γκαθούμα, από την Κένυα και ζητά Επί­σκοπο, ορθόδοξα βιβλία, άγιο Μύρο, και να σπουδάζουνε θεολόγοι στην Αλεξάνδρεια. Λέγει πως στην Κένυα είνε 53 ορθόδοξες εκκλησίες με 15.000 χριστιανούς.
Πριν φύγει από την Ουγκάντα ο δεσπότης, έγινε λειτουργία στην εκκλησιά του Κοσούμπι και λειτούργησε ο Σπάρτας με έναν άλλον παπά κ’ έναν διάκο. Το άγιον Ποτήριον είτανε ένα συνηθισμένο ποτήρι και τα καλύμματα από μπαμπακερό πανί. Το πρό­σφορο είτανε μακρύ σαν φραντζόλα.
Όλη η ακολουθία του Όρθρου και η λειτουργία ετελέσθησαν εις την εγχώριον γλώσσαν. Ανεγνώσθη ο Εξάψαλμος, η Ενάτη Ώρα, οι Αίνοι και η Δοξολογία. Περιορίζεται ο Όρθρος εις αυτά δι' έλλειψιν μεταφράσεως των λοιπών λειτουργικών βιβλίων. Τους ψαλμούς ψάλλει το εκκλησίασμα εν κοινή ψαλμωδία. Ακούεται το «Κύριε ελέησον», «Παρά­σχου Κύριε», «Σοι Κύριε» εις βαρύν ήχον. Την προσκομιδήν ηυτρέπισεν ο λειτουργών τα­κτικώτατα, με τας μερίδας της Θεοτόκου, των ουρανίων Ταγμάτων και των λοιπών αγίων, επιλέγων εις πάσαν μερίδα τα ανάλογα. Εις το «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης» οι πλείστοι του εκκλησιάσματος προχωρήσαντες προς το ιερόν εκοινώνησαν γονυπετείς. Περί το τέλος της λειτουργίας αντελήφθην ότι έψαλλον το «Άξιον εστίν».
Ο πάτερ Σπάρτας ταξίδεψε στην Αλεξάνδρεια και πήρε την ευλογία του Πατριάρχη και τον τίτλο του «Πατριαρχικού Επιτρόπου εν Ουγκάνδα, Κένυα και Ταγκανίκα».  Στην Αίγυπτο στείλανε δυο υποτρόφους  από την Ουγκάντα και τελειώσανε το Ελληνικό Γυμνάσιο. Σαν γυρίσανε στην πατρίδα τους, τους έβαλε ο Σπάρτας και μεταφράσανε στη γλώσσα τους λίγα γράμματα από τα βιβλία της Εκκλησίας.
Μακάρι να τα φέρει δεξιά ο Θεός να πάγω στην Ουγκάντα να ζωγραφίσω την εκκλησία που θα χτίσουνε στη Ναγκόνα Κοσούμπι και να γράψω στην κτιτορική επιγραφή: «Ανηγέρθη εκ βάθρων γης και ανιστορήθη ο παρών ιερός ναός εφημερεύοντος του ευσεβεστάτου Σπάρτα, πατριαρχικού επιτρόπου της Ορθοδόξου Ανατολικής Αφρικανικής Εκκλησίας».

[1] Ο Απόστολος Μάρκος είνε ο ιδρυτής του πατριαρχικού θρόνου της Αλεξανδρείας.



---------------------------------------------------------------------



Η Ορθοδοξία στην Υποσαχάρια Αφρική (χώρες κάτω από την έρημο της Σαχάρας) έχει ζωή λίγο περισσότερο από 70 χρόνια. Το κατατοπιστικό και εξαιρετικό κείμενο που ακολουθεί, κατόπιν παρακλήσεώς μας, μάς το έστειλε ο αιδεσιμολογιώτατος πρωτοπρεσβύτερος Θεότιμος Τσάλα από το Κογκό που μένει στην Ελλάδα, εφημέριος στον ιερό ναό του Αποστόλου Θωμά στην Κυψέλη Αθηνών, που περιγράφει την πορεία των Αφρικανών αδελφών μας για την αναζήτηση και εύρεση της Αλήθειας. 
O Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ.κ. Θεόδωρος Β΄ με τον π. Θεότιμο Τσάλα.
O Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ.κ. Θεόδωρος Β΄ με τον π. Θεότιμο Τσάλα.
Από την ειδωλολατρία στην Ορθοδοξία – Η προσέγγιση του Θείου στη Μαύρη Ήπειρο
του πρωτοπρεσβυτέρου Θεοτίμου Τσάλα, δρ. θεολογίας
Αγιοτόκος η Αφρικανική Νιτρία και η Θηβαΐδα
Η Νιτρία και η Θηβαΐδα, ο Νείλος ποταμός ως γη της Μαύρης Ηπείρου, γη όπου γεννήθηκε ο Περιούσιος λαός του Θεού, γη όπου προσέφυγε η Αγία Οικογένεια με τον Ιησού, γη του μέλλοντος αιώνος. Από την πτώση των πρωτοπλάστων έως την ενσάρκωση του Θεού Λόγου η Θεία Πρόνοια εγγυάται πάντα για την αποκατάσταση της κατ΄ εικόνα και του προς καθ΄ ομοίωσιν. Οι θεμελιωτές της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, οι δώδεκα Απόστολοι έσπειραν το Ευαγγέλιο σε όλες τις κατευθύνσεις της Οικουμένης ώστε μέσω των Πατέρων να σκορπιστεί σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Ένας των σπόρων άνηκε αποκλειστικώς στον Ευαγγελιστή Μάρκο, ο οποίος πρωτοπότισε με το αίμα του τη Μαύρη Ήπειρο και διακρίθηκε γενόμενος ιδρυτής της Αλεξανδρινής Εκκλησίας και φωτιστής της Αφρικής. Δεν ήταν, δέ, τυχαία η εμφάνιση των πρώτων τύπων και τρόπων ζωής με μοναστικό βίο των πρώτων αναχωρητών πατέρων, μαρτύρων και ισαποστόλων της μεταποστολικής περιόδου.
Γνωστοί κι άγνωστοι, επώνυμοι κι ανώνυμοι πατέρες εγκατέλειπαν τα πάντα και τους πάντες για να εγκαινιάσουν έναν νέο τρόπο ζωής (Νιτρία, Θηβαΐδα, άλλες περιοχές της Αιγύπτου και Νείλου ποταμού), σχηματίζοντας «ΛΑΥΡΕΣ» των λαυρών. Η γη όπου προσέφυγαν οι Πατριάρχες Αβραάμ, Ισαάκ και Ιακώβ, και η Αγία Οικογένεια με τον Ιησού έγινε αγιοτόκος, γη του μέλλοντος αιώνος, όπως θα διαπιστώσουμε στη συνέχεια. Αξίζει εδώ να σημειωθούν οι μεγάλες φυσιογνωμίες του μοναστικού βίου στην Αφρική, ονόματα αναχωρητών και ασκητών, όπως…ο Μέγας Αντώνιος, Καθηγητής της Ερήμου, ο Μέγας ΙΙαχώμιος, ιδρυτής κι οργανωτής του μοναστικού βίου, οι όσιοι Μακάριος ο Αιγύπτιος, Μακάριος ο Αλεξανδρεύς, Αμούν, Παφνούτιος, ο μάρτυς και Αββάς Κύρος, οι Αββάδες Απολλώνιος, Μωυσής ο Αιθίωψ, ο λόγιος ασκητής Ευάγριος ο Ποντικός, ο Μοναχός Ιάκωβος ο αναχωρητής και τόσοι άλλοι.
Η ανάπτυξη του μοναστικού βίου πού εξαπλώθηκε στην Βόρειο Αφρική απλά δεν ήταν ένδειξη της δύναμης του Χριστιανισμού άλλά ηταν σημεία και θαύματα του μέλλοντος. Δυστυχώς, με την εμφάνιση της νέας θρησκείας «Υποταγή στον Αλλάχ» δηλαδή το Ισλάμ, το 622 όλη η Βόρειος Αφρική υποδουλώθηκε από τους Αραβες Ισλαμιστές με συνέπεια τον εξισλαμισμό των λαών της Βορείου Αφρικής και τη μιγαδοποίηση των ντόπιων με τους Αραβες διά μικτών γάμων ώστε να δημιουργηθεί καθαρά μία νέα Αραβο-Μουσουλμανική Αφρική. Η κατάκτηση της Βορείου Αφρικής από τους Ισλαμιστές συνετέλεσε στην πτώση των Χριστιανικών ΛΑΥΡΩΝ και το μαρτύριο του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας είχε οξυνθεί.
Η εξαφάνιση της Νιτρίας και της Θηβαΐδος όμως δεν σήμαινε και το σβήσιμο του θείου φυτωρίου σε όλον το πλανήτη, διότι είναι έργο σφραγισμένο με την Σταύρωση και την Ανάσταση του Αρχηγού της Πίστεως, τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν. Κι έπειτα, το αίμα του Αποστόλου Μάρκου, των μαρτύρων της Εκκλησίας πού κράζουν «Έρχου Κύριε» βοήθησαν στην αναζήτηση νέων ΛΑΥΡΩΝ και ΘΗΒΑΪΔΩΝ σε άλλες περιοχές του πλανήτη μας, όπου βλάστησε ο μοναστικός βίος με νέους ασκητές και άπειρους μάρτυρες.




Αλλά για την Υποσαχαρική Αφρική ο Λύκνος αναβοσβήνει. Παρόλο πού κατά διαστήματα υπήρξαν αποστολές από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας προς την Υποσαχαρική Αφρική, η ελάχιστη προσπάθεια δεν ευδοκίμησε. Οι επαφές των Ελλήνων εμπόρων κι εξερευνητών ήταν ανεπαρκείς να διαδώ¬σουν το μήνυμα του Ευαγγελίου στους ιθαγενείς. Από την εισβολή των Αράβων Ισλαμιστών στη Βόρειο Αφρική από το 641 μέχρι το τέλος της 2ης χιλιετίας, πέρασαν 1350 χρόνια αποκλεισμού μεταξύ Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και ιθαγενών.



Αποτέλεσμα εικόνας για saints of Africa icon       Αποτέλεσμα εικόνας για saints of Africa icon

Αποτέλεσμα εικόνας για αφρικανοί άγιοι
Η αναζήτηση της ορθής πίστεως
Το κεκρυμμένο μυστήριο της ερήμωσης της Σαχάρα, όπου και χωρίζεται και διακρίνεται η Βόρειος Αφρική των Αφρικανιστών μιγάδων αραβόφωνων Μουσουλμάνων από την Υποσαχαρική Αφρική των Νεγρο-Αφρικανών, γνωστη ως Μαύρη-Ήπειρο, παραμένει ανοικτή συζήτηση προς έρευνα.
Κλειδί δε της απομάκρυνσης των Νεγρο-Αφρικανών να γευθούν τον σπερματικό λόγο ήταν ο εξισλαμισμός ή η επιβίωση της ειδωλολατρίας. Το τελευταίο ήταν προτιμότερο παρά να δεχτούν μία τέλειος άγνωστη πίστη μετά βίας και διά υποταγής, ενώ οι Ισλαμιστές άρχιζαν να διεισδύουν σταδιακά στην Υποσαχαρική Αφρική, την περίοδο πού ήδη είχαν εγκατασταθεί τα δύο Χριστιανικά δόγματα των Ρωμαιοκαθολικών μισσιονάρι και των Διαμαρτυρομένων. Οι διαμάχες πού είχαν ξεκινήσει μεταξύ των δύο Χριστιανικών ομάδων, στο ποιοι έπρεπε να επικρατήσουν, με την εισβολή των Ισλαμιστών, οι δύο ομάδες ενώθηκαν να καταπολεμήσουν τον κοινό εχθρό. Τέτοιες διαμάχες επεκράτησαν όπου ευρίσκονταν οι τρεις ομάδες ή οι δύο πρώτες. Οι Νεγρο-Αφρικανοί είχαν απογοητευτεί όταν έβλεπαν ότι οι ίδιοι ξένοι δήθεν θρησκευόμενοι είχαν δημιουργήσει εστίες πολέμου με αιματοχυσίες, μόνο και μόνο για να επικρατήσουν στο κήρυγμα του Ευαγγελίου, κάτι πού ήταν αντίθετο μ΄ αυτό. Η έλλειψη επιχειρημάτων και ειλικρίνειας, σεβασμού και κατανόησης ώστε ν΄ αντιμετωπίσουν τις άκρως ειδωλολατρικές παραδόσεις, έφεραν το άκρως αντίθετο αποτέλεσμα. Οι δήθεν μισσιονάρι είχαν εμφανιστεί ως ιεραπόστολοι με σκοπό τη διάδοση του Ευαγγελίου αλλά η συμπεριφορά τους ήταν αντίθετη από το ευαγγελικό πνεύμα. Οι ιθαγενείς, κάτοικοι της Υποσαχαρικής Αφρικής, ήταν υποχρεωμένοι να φρουρούν τις παραδόσεις τους η ν΄ αναζητήσουν κάτι περισσότερο. Η μαρτυρική χώρα της Ουγκάντα, όπου είχαν δημι¬ουργηθεί εστίες και σταυροδρόμια εμφανίσεως διαφόρων θρησκειών, ίσως είχαν ωριμάσει στο θέμα της αναζήτησης της ορθής πίστης.


Η πρώτη Αφρικανίδα μοναχή, κουρά του Γέροντος Παύλου Νικηταρά, Θέκλα μοναχή, πνευματικοπαίδι του νυν μητροπολίτη Νέας Ζηλανδίας κ. Αμφιλοχίου Τσούκου. Η Γερόντισσα Θέκλα εργάζεται εδώ και μία δεκαετία στο Κολουέζι, είναι η Ηγούμενη της Ι. Μονής Αγίου Νεκτάριου που αριθμεί 5 μοναχές και είναι η κατά σάρκα αδελφή του π. Θεοτίμου.
Η πρώτη Αφρικανίδα μοναχή, κουρά του Γέροντος Παύλου Νικηταρά, Θέκλα μοναχή, πνευματικοπαίδι του νυν μητροπολίτη Νέας Ζηλανδίας κ. Αμφιλοχίου Τσούκου. Η Γερόντισσα Θέκλα εργάζεται εδώ και μία δεκαετία στο Κολουέζι, είναι η Ηγούμενη της Ι. Μονής Αγίου Νεκτάριου που αριθμεί 5 μοναχές και είναι η κατά σάρκα αδελφή του π. Θεοτίμου.
Οι κάτοικοι της Ουγκάντα, χώρα της Ανατολικής Αφρικής, έμειναν πνευματικά ανήσυχοι στην αναζήτηση του Θείου. Δεν είναι τίποτε άλλο από την εκπλήρωση του πολυσυζητημένου καρπού του Σπερματικού Λόγου. Σ΄ αύτη τη χώρα, της Ανατολικής Αφρικής είδε το φως της ζωής ο SEBANZA MUKASA, το 1899, από αγρότες γονείς. Τότε η χώρα ήταν άγγλοκρατούμενη με επίσημη γλώσσα την αγγλική. Εκτός από την επιβολή της αγγλικής γλώσσας στους ιθαγενείς, οι Άγγλοι αποικιοκράτες είχαν φέρει και το χριστιανικό δόγμα των Αγγλικανών ως μέσον επικράτησης. Το 1923 ο SEBANZA MUKASA δέχθηκε τη νέα θρησκεία του Χριστιανισμού με διδασκαλία των Αγγλικανών. Η περιέρ¬γεια να μαθαίνει την πλήρη αλήθεια, τον καθοδήγησε και στον Ρωμαιοκαθολικισμό ώστε να συγκρίνει τις δύο αυτές Χριστιανικές ομολογίες. Ο πνευματικά ανήσυχος άνδρας, συνέχιζε την αναζήτηση του ως τη γνωριμία με την Ορθοδοξία, αλλά με λίγες πληροφορίες πού είχε λάβει, δε μπόρεσε να φθάσει σε τελικό συμπέρασμα.
Πρότυπη βάπτιση στην Κανάγκα του Κογκό. Ο ιθαγενής ιερέας ονομάζεται π. Ανδρέας Καγιάγια.
Πρότυπη βάπτιση στην Κανάγκα του Κογκό. Ο ιθαγενής ιερέας ονομάζεται π. Ανδρέας Καγιάγια.
Το 1928 ανατράφηκε από τους Αγγλικανούς Διαμαρτυρόμενους, όπου είχε την ευκαιρία να μάθει γράμματα. Καθώς προχωρούσε τις σπουδές του, αγάπησε περισσότερο την ιστορία των αρχαίων λαών και προπαντός την «Ιστορία της αρχαίας Σπάρτης». Ώς τολμηρός άνδρας ήθελε να μιμηθεί τους αρχαίους Σπαρτιάτες, ξεκινώντας ν΄ αύτοονομάζεται SEBANZA SPARTAS, σε λίγο καιρό έκανε αίτηση και κατετάγη στη Βασιλική Φρουρά ως Τυφεκιοφόρος. Με την πάροδο του χρόνου, οι αναζητήσεις του περί Ορθοδοξίας, πού τελευταία είχε επιχειρήσει να μάθει, ήδη υλοποιούνταν καθώς είχε επαφές με τον Τζαμαϊκανό Νεγρο-Αφρικανό MARCUS GARVEY, ο οποίος διέδιδε τα περί Ορθοδοξίας στον Ειρηνικό στις Καραΐβες και στη Νότιο-Αφρική, μέσω αλληλογραφίας. Για τον SEBANZA SPARTAS, πλέον, η είδηση περί Ορθοδοξίας ήταν γι΄ αυτόν ένα κατόρθωμα απ΄ ό,τι ήταν η γννωριμία του με άλλες χριστιανικές ομολογίες.
Ο π. Οβαδίας δημιουργούσε λασποκαλύβες ως ναούς σε χωριά, όπου συγκεντρώνονταν οι πιστοί από μακρυά και σήμερα οι περιοχές αυτές αναδείχθησαν σε κωμοπόλεις.
Ο π. Οβαδίας δημιουργούσε λασποκαλύβες ως ναούς σε χωριά, όπου συγκεντρώνονταν οι πιστοί από μακρυά και σήμερα οι περιοχές αυτές αναδείχθησαν σε κωμοπόλεις.
Το πρώτο ιεραποστολικό βήμα του SEBANZA ήταν η κλήση του συμπατριώ¬τη του και μετέπειτα γαμπρού του BASA GIAKITALO, ο οποίος, μόλις ενημερώθηκε από τον SPARTA, αμέσως τον ακολούθησε. Ο τελευταίος γεννήθηκε στο Namungongo το 1895.
Οι δύο Ούγκαντέζοι εγκατέλειψαν τους Αγγλικανούς κι άρχισαν να επιστρατεύουν τους συμπατριώτες των περί ερχομού της Ορθοδοξίας. Από δύο, ο πυρήνας αυξήθηκε στα τρία άτομα, μαζί με τον εκ Κένυας φίλο τους ARTHUR GADUNA. Το 1930 έφθασε στην Ουγκάντα ο δήθεν Ορθόδοξος Αρχιεπίσκοπος Δανιήλ-Ουΐλιαμ Αλέξανδρος, ο όποιος, συγκέντρωσε τους ιθαγενείς, τους δίδασκε περί Ορθοδοξίας, τους κατήχησε και τους εβάπτισε. Η φιλοδοξία του δήθεν Ορθοδόξου ιεράρχη ήταν να ολοκληρώσει την επίσκεψη του με χειροτονίες ιερέων, όπως και το κατάφερε. Μετά την αναχώρηση του στη Νότιο Αφρική, οι δήθεν νεοφώτιστοι Χριστιανοί Ορθόδοξοι, μαζί με τους ιερείς τους, δεν άργησαν να έρθουν σε επαφή με Ελληνες γνησίους Ορθοδόξους πού τους πληροφόρησαν ότι δήθεν ο Ορθόδοξος Αρχιεπίσκοπος Δανιήλ είναι «Ουνίτης», ανήκει στους Ρωμαιοκαθολικούς. Δυστυχώς, για τον άτυχο Ουνίτη ιεράρχη, κι ευτυχώς για τους ιθαγενείς καλοπροαίρετους, οι ελληνορθόδοξοι έμποροι της Καμπάλα τους συνέστησαν στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, ώστε το 1933, μια αποστολή πού έφθασε στην Ουγκάντα, ήταν ο περιοδεύων Ορθόδοξος Ιερέας ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΣΑΡΙΚΑΣ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, ο οποίος ζούσε στο MOSHI-TANGANIKA της Τανζανία μεταξύ 1914-1919.


Ο νυν μητροπολίτης Καμπάλα και πάσης Ουγκάντα κ.κ. Ιωνάς, εγγονός του πατρός Οβαδία.
Ο νυν μητροπολίτης Καμπάλα και πάσης Ουγκάντα κ.κ. Ιωνάς, εγγονός του πατρός Οβαδία.
Η παραμονή του περιοδεύοντος ιερέως Νικόδημου Σαρίκα, είχε ένα ιδιαίτερο χαρακτήρα, όπως την εξακρίβωση των στοιχείων κι επαναβεβαίωση της πρόθεσης των ιθαγενών. Η συγκίνηση του εκπροσώπου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας ήταν μεγάλη διότι είχε διαπιστώσει την διακαή αναμονή ομολογίας της Ορθοδόξου Πίστεως, σε αθώες ψυχές, τόσο ταλαιπωρημένες στην αναμονή της Ορθής Πίστεως.
Ο SEBANZA MUKASA SPARTAS, όταν βαπτίσθηκε πήρε το όνομα Ρουβήμ, κι όταν χειροτονήθηκε σε πρεσβύτερος έγινε π. Ρουβήμ Σπάρτας, ενώ ο BASAGIAKITALO, όταν βαπτίσθηκε, πήρε το όνομα Οβαδίας, κι όταν χειροτονήθηκε σε πρεσβύτερο, έγινε π. Οβαδίας.


Οι λασποκαλύβες που δημιουργούσε ο π. Οβαδίας τις καθημερινές λειτουργούσαν ως σχολείο και τις Κυριακές ως εκκλησία.
Οι λασποκαλύβες που δημιουργούσε ο π. Οβαδίας τις καθημερινές λειτουργούσαν ως σχολείο και τις Κυριακές ως εκκλησία.
Ο τρίτος της παρέας, όταν βαπτίσθηκε, από ARTHUR GADUNA πήρε το όνομα Γεώργιος, κι όταν χειροτονήθηκε σε πρεσβύτερος έγινε π. Γεώργιος. Από το 1926-1935, ο Πατριάρχης Μελέτιος ο Β’ ανεγνώρισε τους πρώτους Αφρικανούς ιερείς πρωτοπόρους και πρώτους σπόρους στην Υποσαχαρική Αφρική.
Οι τρεις ιθαγενείς ιεραπόστολοι, δίχως οικονομική άνεση, δίχως εύκολη μετακίνηση, δίχως επιστημονικές γνώσεις, ξεκίνησαν όπως οι δώδεκα Απόστολοι να οργώνουν την Ανατολική Αφρική, κηρύττοντας το Λόγο του Ευαγγελίου με Ορθή Πίστη, κτίζοντας πρώτα σχολεία ώστε να μαθαίνουν τα παιδιά γράμματα και παράλληλα χρησιμοποιώντας τα σχολεία ως ναούς εκάστη Κυριακή.


Ο Πατριάρχης Νικόλαος ο Ε’ (1935-1939), ενίσχυσε την προσπάθεια των ιθαγενών λόγω των μεγάλων αποστάσεων μεταξύ Βορείου Αφρικής, πού ήτο Ισλαμοκρατούμενη και Υποσαχαρικής Αφρικής των ιθαγενών. Το ίδιο με τον Πατριάρχη Χριστόφορο (1939-1967), του οποίου η επιθυμία του υλοποιήθηκε επί του Πατριάρχου Νικολάου Στ’ (1967-1987), χειροτόνησε σε τρίτο βαθμό τον πρώτο Νεγρο-Αφρικανό ιεράρχη ως ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΝΕΙΛΟΥΠΟΛΕΩΣ, τώρα π. Ρουβήμ Σπάρτας, με νέο όνομα Χριστόφορος, όνομα του προηγουμένου Πατριάρχου.
Το 1933, από λαϊκός Sebanza Mukasa Spartas χειροτενείται στο δεύτερο βαθμό της ιεροσύνης με το όνομα Ρουβήμ, ο μετέπειτα μητροπολίτης Νειλουπόλεως Χριστόφορος (1899-1982). Όταν κοιμήθηκε έγραψαν: «Ο τολμηρός και πιστός δούλος Κυρίου ... αν οι άρχοντες κυβερνούν εν ζωή, οι άγιοι κυβερνούν από τον τάφο».
Το 1933, από λαϊκός Sebanza Mukasa Spartas χειροτενείται στο δεύτερο βαθμό της ιεροσύνης με το όνομα Ρουβήμ, ο μετέπειτα μητροπολίτης Νειλουπόλεως Χριστόφορος (1899-1982). Όταν κοιμήθηκε έγραψαν: «Ο τολμηρός και πιστός δούλος Κυρίου ... αν οι άρχοντες κυβερνούν εν ζωή, οι άγιοι κυβερνούν από τον τάφο».
Το 1972, ο τρίτος κατά σειράν των τριών σκαπανέων της Ορθοδοξίας στην Αφρική, ο εκ Κενύας Γεώργιος Gaduna, εξελέγη ως δεύτερος Νεγρο-Αφρικανός Ιεράρχης, με τίτλο Επίσκοπος Νιτρίας (επί πατριάρχου Νικολάου Στ΄ 1968-1986).
Ο πλέον Επίσκοπος Νειλουπόλεως Χριστόφορος Σπάρτας Σέμπανζα Μουκάσα είχε τη δικαιοδοσία της Ουγκάντα και της Τανζανία, έδρασε πάντα με το αρχικό ιεραποστολικό πνεύμα πού είχε, δηλαδή ν΄ αφήσει διάδοχο, όπως συνηθίζεται στους Νεγρο-Αφρικανούς, κάτι σπάνιο σε άλλους λαούς πού ο κάθε εξουσιαστής θεωρεί αθάνατο τον εαυτόν του, έτσι βρήκε τον φοιτητή ΝΑΚΥΑΜΑ, τον συνέστησε στην Πατριαρχική Σχολή Αλεξανδρείας, κι αργότερα σπούδασε στην Ελλάδα την Ιερά Επιστήμη. Ο Νειλουπόλεως Χριστόφορος, είδε τουλάχιστον την πρόοδο του διαδόχου του. Το 1987 ο Nakyama Θεόδωρος εξελέγη Μητροπολίτης Καμπάλα και πάσης Ουγκάντα ως τρίτος Νεγρο-Αφρικανός Ιεράρχης, ο όποιος χειροτονήθηκε στο τρίτο βαθμό ιεροσύνης από τον Πατριάρχη Παρθένιο Γ’ (1987-1996).
Ο υπερήλικας, δεύτερος κατά σειράν μεγάλος του πυρήνα των τριών σκαπανέων της Ορθοδοξίας στην Υποσαχαρική Αφρική ο π. Οβαδίας BASAGIA-KITALO, όχι μόνο έσπειρε τον Ορθόδοξο Σπόρο στην Ανατολική Αφρική, αλλά είχε τον ίδιο καϋμό, όπως υπάρξουν διάδοχοι. Έτσι προσηύχετο να βρεθεί διάδοχος στην οικογένεια του. Η προσευχή του και οι ικεσίες του εισακούσθηκαν, καθώς ο Κύριος επέλεξε τον εγγονό του LWANGA, ο οποίος ήλθε στην Ελλάδα, σπούδασε Φιλοσοφία και Θεολογία, δεχθείς τους τρεις βαθμούς της ιεροσύνης, εξελέγη τέταρτος Νεγρο-Αφρικανός Ιεράρχης το 1992 (επί Πατριάρχου Παρθενίου Γ’ 1987-1996), ως επίσκοπο της BUKOBA, το 1997 (επί Πατριάρχου Πέτρου Ζ’ 1997-2004), Μητροπολίτης Καμπάλα και πάσης Ουγκάντα με το όνομα Ιωνάς.
Εν γένει πλήθος θρησκευτικών ανδρών συνέβαλαν στην εξάπλωση της Ορθοδοξίας πρώτον στην Ουγκάντα, δεύτερον στην Κένυα, τρίτον στην Τανζανία συνδεόμενοι με την εκρίζωση της ειδωλολατρίας και την μή εμπιστοσύνη προς τους μισσιονάρι. Αντίθετα πείστηκαν από τους συμπατριώτες τους διότι άλλο είναι ο ευαγγελισμός ενός ιθαγενούς από ένα ξένο κι άλλο από έναν συμπατριώτη του καθώς ο ευαγγελισμός από ιθαγενή σε ιθαγενή εμπεριέχει ειλικρίνεια με ταπείνωση ενώ παράλληλα έχουν το ίδιο παρελθόν, την ίδια γλώσσα, τους ίδιους πόνους και τα ίδια έθιμα (εννοείται μόνο τα θετικά). Δεν αποσκοπούν δηλαδή στην παραπλάνηση, την εκμετάλλευση, ούτε καταπατούν δικαιώματα.


Ως λαϊκός Basa Giakitalo χειροτονείται το 1933 στο δεύτερο βαθμό της ιεροσύνης με το όνομα Οβαδίας (1895-1985). Όταν κοιμήθηκε έγραψαν: «Και γαρ κατά την Ουγκάντα μεγάλο στοιχείο κεκοίμηται», που αποτελεί για τους ιθαγενείς γνωστή μαρτυρία θανάτου λειτουργών του Θεού που αποδείχθηκαν δόκιμοι σε έργα χριστιανικά και σε αγιότητα βίου.
Ως λαϊκός Basa Giakitalo χειροτονείται το 1933 στο δεύτερο βαθμό της ιεροσύνης με το όνομα Οβαδίας (1895-1985). Όταν κοιμήθηκε έγραψαν: «Και γαρ κατά την Ουγκάντα μεγάλο στοιχείο κεκοίμηται», που αποτελεί για τους ιθαγενείς γνωστή μαρτυρία θανάτου λειτουργών του Θεού που αποδείχθηκαν δόκιμοι σε έργα χριστιανικά και σε αγιότητα βίου.
Εδώ αξίζει να σταθούμε στο μεγάλο Ορθόδοξο έργο του Γεωργίου Γκαντούνα, ο όποιος όμως επειδή φυλακίστηκε ως εθνικιστής από τους Βρετανούς, έφτασε στο σημείο να μισεί κάθε τι ξένο. Από την πλευρά του το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας για προληπτικούς λόγους τον εξέλεξε Επίσκοπο Νιτρίας εν έτει 1972 ενώ το 1978 καθηρέθη και επί του νυν Πατριάρχου Θεοδώρου Β’ αποκατεστάθη και ήρθη ο αφορισμός.
Από το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας εισήλθε στη Νεώτερη Ιστορία της εξωτερικής ιεραποστολής με ελληνορθόδοξους ιεραποστόλους, τόσο ιδίαις δυνάμεσιν όσο και με την ενίσχυση της Ελλαδικής Εκκλησίας.


ΠΗΓΗ: www.diakonima.gr

----------------------------------------------------------------------------------------------------------



Πρωτοπόροι Έλληνες ιεραπόστολοι στην Αφρική

Με την ευκαιρία της χειροτονίας του 6ου μαύρου επισκόπου του πατριαρχείου Αλεξανδρείας Ιννοκεντίου Μπουρούντι & Ρουάντας(6.12.2010)
  
π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος (ο πρώτος)

Από αυτό το ιεραποστολικό site
Επιμέλεια κειμένου: Αικ. Παπακωνσταντίνου


Ο π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος είναι ο πρώτος Έλληνας Ιεραπόστολος της Αφρικής. Ο μακαριστός π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος γεννήθηκε το 1903 από μια φτωχή κτηνοτροφική οικογένεια στο χωριό Βασιλίτσι Πυλίας Μεσσηνίας και υπήρξε το έβδομο παιδί της οικογένειας. 

Στα δέκα του χρόνια έχασε τον πατέρα του οπότε και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο (ήταν στην Τρίτη Δημοτικού) για να δουλέψει. Στα 15 του χρόνια, προκειμένου να ικανοποιήσει τη δίψα του για μελέτη και ησυχία φεύγει κρυφά από την οικογένειά του και εγκαθίσταται στο μοναστήρι της Κορώνης, το οποίο εγκαταλείπει σύντομα διότι, τον επισκέπτονταν συχνά οι δικοί του και τον παρακαλούσαν να επιστρέψει στην οικογένειά του. 

Στη συνέχεια πηγαίνει στην Καλαμάτα, στο γνωστό τότε μοναστήρι του Παναγουλάκη (ηγούμενος γνωστός για τις ακρότητες και τη σκληρή άσκηση, στις οποίες υπέβαλλε τον εαυτό του και τους μοναχούς) και μένει εκεί ως μοναχός πλέον (π. Χρυσόστομος). Οι υπερβολές του Παναγουλάκη και η σκληρή ζωή του ασκητηρίου τον κατέβαλαν και του άφησαν μόνιμο πρόβλημα υγείας. Μετά την απόλυσή του από το στρατό, χειροτονείται ιερέας (4η Μαΐου 1926) και διορίζεται ηγούμενος της Ιεράς Μονής Γαρδικίου Μεσσηνίας. Μαζί του πήρε και τη μητέρα του, την οποία έκειρε μοναχή. Για χρόνια υπηρέτησε τα γύρω χωριά ως εφημέριος. Εδώ ο π. Χρυσόστομος βρήκε χρόνο να μελετήσει και να τελειώσει το δημοτικό ως κατ’ οίκον διδαχθείς. Επίσης, ασχολείται και με την εκμάθηση της Γαλλικής γλώσσας. 

Μετά τη διάλυση της Μονής Γαρδικίου (λόγω έλλειψης προσωπικού), ο π. Χρυσόστομος μετατίθεται στο Μετόχι της Μονής Βουλκάνου Χρυσοκελλαριάς. Στη συνέχεια πηγαίνει στην Αθήνα και εγγράφεται ως αδελφός στην Ιερά Μονή Πετράκη, όπου και ασχολείται με την εξομολήγηση ανθρώπων όλων των ηλικιών και γίνεται ιδιαίτερα αγαπητός. Στα χρόνια της Κατοχής ο π. Χρυσόστομος βρέθηκε στην Έδεσσα, όπου και υπηρέτησε ως Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος και Πρωτοσύγγελος. Ακολούθησαν μεταθέσεις του στην Κοζάνη, τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, όπου και κατάφερε να πάρει το απολυτήριο του Γυμνασίου. Στη συνέχεια εγκαθίσταται ξανά στη Μονή Πετράκη της Αθήνας και παίρνει την απόφαση να εγγραφεί στη Θεολογική Σχολή της Αθήνας. Στα 55 του χρόνια (1958) καταφέρνει και παίρνει το πτυχίο που τόσο επιθυμούσε. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Αθήνα, είχε έρθει σε επαφή με κάποιους Αφρικανούς συμφοιτητές του και μάθαινε για την Αφρική. Με τις επαφές αυτές γεννήθηκε η ιδέα της ιεραποστολής στην Αφρική.

Στα 57 του χρόνια ο «παππούς», όπως χαρακτηριστικά τον προσφωνούσαν, μεταβαίνει στην Αφρική, συνοδευόμενος από την ανιψιά του Όλγα Παπασαράντου, αδελφή του Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Αθηνών «Ο Άγιος Σάββας», με ιεραποστολικό σκοπό. 

Ο τότε αρχιεπίσκοπος αλλά και όλοι οι γνωστοί του τον αποθάρρυναν, προβάλλοντας ως δικαιολογίες το προχωρημένο της ηλικίας και την κατάσταση της υγείας του. Σε μία επίσκεψη του στους Αγίους Τόπους συνάντησε τον πατριάρχη Αλεξανδρείας. Σε λίγες μέρες βρέθηκε στην Ουγκάντα. Γράφει για τις πρώτες δυσκολίες που συνάντησε: «ούτε κατοικία, ούτε ναός, ούτε κλήρος. […] αι ολίγαι ελληνικαί οικογένειαι, μίλια μακρυά η μία από την άλλην. Οι μαύροι Ορθόδοξοι, ομοίως διεσπαρμένοι κατά δεκάδας και εκατοντάδας μιλίων εις τα 4 σημεία του ορίζοντος. Οι ιθαγενείς ιερείς αδαέστατοι και επτοημένοι…». 

Ανοίγεται λοιπόν σε μια ευρεία αλληλογραφία. Γράφει σε φίλους, συγγενείς, γνωστούς που μπορεί να βοηθήσουν με οποιονδήποτε τρόπο. Έτσι, άρχισε σιγά σιγά να δέχεται βοήθεια από την Ελλάδα, την Ευρώπη, την Αμερική (επιταγές, δέματα με ρουχισμό, σκεύη κ.ά.). Γράφει: «στις 22 λήγοντος μηνός (Μαρτίου) 1961 ετελέσθησαν τα εγκαίνια του μικρού Ναού της Ιεραποστολής μας.[…] Λουγκάντα δεν έμαθα ακόμη, έχω μάθει όμως αρκετά «Σουαχίλι». Τα λέγω ανακατωτά με τα αγγλικά και συννενουούμαι σχεδόν καλά». Κατηχεί, διδάσκει, λειτουργεί. Πλήθος ιθαγενών βαπτίζεται. Ετοιμάζει και άλλους και τους οδηγεί στην ιερωσύνη.

Εξαπλώνει την Ιεραποστολή στις γειτονικές Κένυα και Τανζανία. Στο Ναϊρόμπι της Κένυα δημιουργεί άλλον ιεραποστολικό σταθμό: «το έργον προχωρεί, η Ορθοδοξία εξαπλούται». Μεταφράζει στη Σουαχίλι τη Θεία Λειτουργία και διάφορες προσευχές. Κάνει διαρκώς εκκλήσεις για βοήθεια μέσω αλληλογραφίας προς την Ελλάδα και προσκαλεί ανθρώπους να πάνε να βοηθήσουν το έργο του, χωρίς ανταπόκριση. Στη συνέχεια ξεκινά για το Κογκό, τη νεοπαγή Δημοκρατία του Ζαΐρ. Εκεί συναντά ακόμα μεγαλύτερη ανταπόκριση από τους ιθαγενείς.

Ωστόσο υπάρχει τεράστια έλλειψη σε συνεργάτες αλλά και υλική βοήθεια. Στις επιστολές του όμως είναι έκδηλο το παράπονό του ότι κανείς δεν είχε ενδιαφερθεί να πάει εκεί κοντά του και να τον βοηθήσει στο έργο παρά τις απεγνωσμένες του εκκλήσεις. «Δεν θα βρεθεί κάποιος να με λυπηθεί;» έγραφε. Μοναδικές εξαιρέσεις ο π. Αθανάσιος Ανθίδης (1963), μετέπειτα Ιεραπόστολος στην Καλκούτα των Ινδιών.

Παρ’ ότι ήτο γέρων και μόνος και το φορτίο βαρύ στούς ασθενικούς του ώμους, εν τούτοις δεν ελύγιζε από την κακουχία και συνέχεια έκαμνε έκκληση για συνεργάτες, προέτρεπε κάθε δυνάμενον. «Ἐν τοῖς ἔθνεσιν εὐαγγελίσασθαι τόν ἀνεξιχνίαστον πλοῦτον τοῦ Χριστοῦ καί φωτίσαι πάντας» (Εφεσ.3,8). «Είμαι αποφασισμένος να μείνω εδώ…..» έγραφε.

Τη 13η Δεκεμβρίου 1972, κατά τη διαδρομή από την Κανάγκα στο Μπουζμάζι, τον κατάβαλε μια ακατάσχετη ρινορραγία. Επέστρεψε στην Κανάγκα, λειτούργησε τα Χριστούγεννα και τελικά κοιμήθηκε την 29η Δεκεμβρίου 1972 στο νοσοκομείο της Κανάγκα. Η στάση σεβασμού που κράτησε ο π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος, ειδικά προς τα τοπικά έθιμα, και γενικά η εκτίμησή του προς το ποίμνιό του, βρήκε την απάντησή της κατά την κήδευση αυτού του ιεραποστόλου. Οι ιθαγενείς τον τίμησαν με τα δικά τους έθιμα της κηδείας, ντυμένοι με τις τοπικές ενδυμασίες της Κανάνγκα του Ζαΐρ.

Σκαπανέας ήταν ο αείμνηστος π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος. «Αυτός άνοιξε τον δρόμο στην Αφρική». Σήμερα ζώντας σέ μία εποχή χλιαρότητος καί αδιαφορίας, όπου κυριαρχεί ὁ ἀτομισμός, πόσο θά πρέπει να κρατάμε υψηλά στην συνείδησή μας καί να παραδειγματιζόμαστε από εκείνους τούς ολίγους, πού παραμερίζοντας το συμφέρον τους, εξέρχονται από τον κλοιό μιας προσωπικής αυτάρκειας και αψηφώντας και την ίδια τους την ζωή, αγωνίζονται να μεταδώσουν το φως του Ευαγγελίου κα τις αιώνιες Αρχές στους αδελφούς «τούς ἐν σκότει καί σκιᾶ θανάτου καθημένους».

Ο Ιεραπόστολος της Αφρικής μακαριστός π. Χαρίτων Πνευματικάκις

(Από εδώ

Φωτο από εδώ

Ο π. Χαρίτων Μπουτονάκης – Πνευματικάκις (κατά κόσμον Χαράλαμπος) γεννήθηκε στις 18 Αυγούστου 1908 στο χωριό Παλαιλώνι της επαρχίας Βάμου Αποκορώνου Χανίων. Σε νεαρή ηλικία τελείωσε την Ιερατική Σχολή Χανίων και τον Οκτώβριο του 1932 έλαβε το πτυχίο της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1934 μεταβαίνει στο Βόλο και ως ιεροκήρυκας ιδρύει τα πρώτα κατηχητικά σχολεία, ενώ παράλληλα αναλαμβάνει ως βιβλιοφύλακας την αναδιοργάνωση και τον εμπλουτισμό της Βιβλιοθήκης του Θρησκευτικοφιλολογικού Συλλόγου «Οι Τρεις Ιεράρχες». Το 1935 επιτυγχάνει την έκδοση δεκαπενθήμερου χριστιανικού φυλλαδίου με τίτλο «Το Φως του Κόσμου», την εποπτεία και διεύθυνση του οποίου είχε εξ αρχής.

Το 1937 ο π. Χαρίτων έφυγε από τον Βόλο και προσχώρησε στην αδελφότητα «Ζωή» και το καλοκαίρι του 1940 χειροτονήθηκε διάκονος από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο. Το 1945 υπηρετεί ως ιερεύς στην Έδεσσα και στη συνέχεια στην Κοζάνη και στην Κατερίνη. Το 1949 υπηρετεί ως στρατιωτικός ιερέας στο Γράμμο, όπου και τραυματίζεται από έκρηξη νάρκης. Από το 1958 μέχρι 1972 τον βρίσκουμε στην Πάτρα, όπου πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Συλλόγου Ορθοδόξου Ιεραποστολής «Ο Πρωτόκλητος».

Σε ηλικία 65 ετών, στις 9 Ιουλίου 1973, ο π. Χαρίτων με αποστολικό ζήλο, πορεύεται στην Αφρική για το Χριστό, στον τόπο που έφησε την τελευταία του πνοή ο μακαριστός π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος, την Κανάγκα του Κογκό. Συνάντησε πάρα πολλά εμπόδια, διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες, επιδημίες, δυστυχία, πείνα, εξεγέρσεις, πολέμους, δυσκολίες μέχρι αφανισμού του. Παρ’ ότι κατηγορήθηκε ακόμη και ως λαθρέμπορος διαμαντιών δεν οπισθοχώρησε, έμεινε εκεί και απαντούσε: «Οι ιερείς του Θεού του Υψίστου δε φοβούνται ούτε το θάνατο». Όταν ο τότε Πρόξενος στο Λουμπουμπάσι κ. Στέφανος Ποταμιανός προέτρεψε τον π. Χαρίτωνα να αναχωρήσει για την Ελλάδα, ο γέροντας του απάντησε ότι δεν θα γίνει ρίψασπις και ότι υπήρχαν και στο Ζαΐρ μνήματα.

Φωτο από εδώ

Πρώτη του φροντίδα κατά την άφιξή του στην πόλη, ήταν ο καλλωπισμός του τάφου του π. Χρυσόστομου Παπασαραντόπουλου και η επισκευή του μικρού Ι. Ναού του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Σε λίγο καιρό η κυβέρνηση της Κανάνγκα παραχωρεί στο Ιεραποστολικό Κλιμάκιο μια παλαιά οικία ομογενούς, η οποία διαμορφώνεται κατάλληλα και γίνεται Ι. Ναός αφιερωμένος στον Άγιο Ανδρέα τον Πρωτόκλητο. Το 1976 σε οικόπεδο κεντρικού σημείου της πόλης ανεγείρεται νέος Ι. Ναός του Αγίου Ανδρέα με βαπτιστήριο.

Τον Αύγουστο του 1976 χειροτονούνται από τον Μητροπολίτη Κεντρ. Αφρικής Τιμόθεο οι δύο πρώτοι ιθαγενείς ιερείς, ο π. Χρυσόστομος και π. Ανδρέας, που στο εξής θα βοηθούσαν τον π. Χαρίτωνα να ανταποκριθεί στις πνευματικές του διαρκώς αυξανόμενου ποιμνίου. Εξάλλου ο π. Χαρίτων τόνιζε πάντα ότι στο Ζαΐρ δεν είχε πάει για προσηλυτισμό και δελεασμό ψυχών με μεγάλα χρηματικά ποσά ή υλικά μέσα, σαν αυτά που διέθεταν τα ιεραποστολικά μεγαθήρια άλλων ομολογιών, αλλά για να καταστήσει γνωστό το μήνυμα του Ευαγγελίου στον ειδωλολατρικό κόσμο και να προβάλει τον πλούτο της Ορθοδοξίας και της Θείας λατρείας μας. Έτσι, κατάφερε σε 5 μόλις χρόνια να προσέλθουν στην Ορθοδοξία 626 καθολικοί, 135 προτεστάντες και 900 ειδωλολάτρες.
Αναλώθηκε στο να κηρυχθεί "το Ευαγγέλιον πάση τη κτίσει", η Ορθοδοξία "εις την οικουμένη". Στην Κανάγκα ο π. Χαρίτων παρέμεινε συνεχώς 25 χρόνια μέχρι την κοίμησή του.
Ο Θεός ευλόγησε το αγιαστικό, λατρευτικό, διδακτικό, κατηχητικό, εκπαιδευτικό, φιλανθρωπικό, κοινωνικό, Ορθόδοξο Εκκλησιαστικό του έργον.

  • Η Θεία Λειτουργία, που με ιεροπρέπεια και κατάνυξη επιτελούσε, προσήλκυε τους ιθαγενείς στην Ορθοδοξία.
  • Βρήκε περί τους 30 Ορθοδόξους και με την Χάρη του Θεού κατόπιν Κατηχήσεως, δια του Αγίου Βαπτίσματος, τους χάρηκε αυξανόμενους σε 30.000 και πλέον.
  • Με τις πολύμοχθες, άοκνες προσπάθειές του και την οικονομική βοήθεια από την Ελλάδα και το εξωτερικό ανεγέρθησαν περίτεχνοι Ι. Ναοί.
  • Δώδεκα πνευματικά του τέκνα, ορθόδοξοι ιθαγενείς, αξιώθηκαν της τιμής να γίνουν κληρικοί. Χειροτονήθηκαν από τον οικείο Επίσκοπο Σεβ. Μητροπολίτη Κεντρώας Αφρικής κ. Τιμόθεο, που ποικιλοτρόπως συμπαρίστατο στις προσπάθειες και ενίσχυε τον ακάματο εργάτη του Ευαγγελίου.
  • Στο ιατρείο της Ιεραποστολής με την προσφορά αρχικά της ασκήτριας στην αγιότητα, αδελφής της αγάπης, αειμνήστου Όλγας Παπασαραντοπούλου και στην συνέχεια των πέντε αφιερωμένων Αδελφών Νοσοκόμων από την Ελλάδα, ανακουφίζονται οι πονεμένοι αδελφοί μας και τους παρέχεται δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψι.
  • Στα εκπαιδευτήρια "Φως Εθνών" "LUMIERE DES NATIONS" 1000 μαθητές - μαθήτριες σε διάφορες τάξεις Δημοτικών - Γυμνασίου - Λυκείου δέχονται τα πολύτιμα αγαθά της παιδείας. Στους μαθητές παρέχονται δωρεάν σίτισι, ρουχισμός, βιβλία, γραφική ύλη κ.ά.
  • Με τους κόπους των αφοσιωμένων τεσσάρων εκπαιδευτικών, τα Σχολεία έχουν μεγάλες επιτυχίες και τυγχάνουν πολλαπλών διακρίσεων.
  • Στο χώρο του ιεραποστολικού κλιμακίου δεσπόζει ο περικαλλής Ι. Ναός του Αγίου Ανδρέου, με βυζαντινή αγιογραφία και μυσταγωγική ατμόσφαιρα, κέντρο και ορμητήριο κάθε αγώνος και πόλος έλξεως των πιστών Ορθοδόξων.
  • Γύρω του έχουν αναπτυχθεί σταδιακά και οργανωμένα, καλαίσθητα και εντυπωσιακά κτίρια σε βυζαντινό ρυθμό. Το ιατρείο, τα σχολεία "Φως Εθνών", αίθουσες κατηχητικών και πνευματικών συγκεντρώσεων, για ανθρώπους κάθε ηλικίας, βιβλιοθήκη - αναγνωστήριο, οι κατοικίες του ιεραποστολικού κλιμακίου, κτίριο Σεμιναρίου, για την κατάρτιση στελεχών από μακρινές περιοχές, ξενώνας 50 κλινών, κατοικίες ιθαγενών κληρικών, εργαστήρια, αποθήκες κ.ά.
Για την δημιουργία όλων αυτών ο π. Χαρίτων δόθηκε "ψυχή τε και σώματι" προσφέροντας βέβαια και τα χρήματα της συντάξεώς του. Πολύτιμη ήταν και η συμβολή του Αρχιμ. π. Ιγνατίου Μαδενλίδη, πνευματικού τέκνου και αξίου διαδόχου του, που τα τελευταία χρόνια στάθηκε κοντά του.

 Ο π. Χαρίτων κατέλειπε ως υψικάρυνος κατάκαρπος ελαία, θαυμαστά επιτεύγματα και πνευματικές υποθήκες. Διακόνησε την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό στην Αφρική "εν ταπεινώσει και απλότητι".
Τιμητικές διακρίσεις: Αν και ο μακάριος π. Χαρίτων ουδέποτε επεδίωξε ανθρώπινες διακρίσεις, ως επιβράβευση των μόχθων του, εν απουσία, του απονεμήθηκαν: Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών (χάλκινο μετάλλιο). Και υπό της Αποστολικής Εκκλησίας των Πατρών "τιμητικόν δίπλωμα με Σταυρόν Μετάλλιον του Αγ. Ανδρέου".
Πλήρης ημερών και έργων αγαθών κοιμήθηκε εν Κυρίω "ανώδυνα και ειρηνικά" την Κυριακή 29/3/1998, που η Εκκλησία μας τιμά τον Άγιο Ιωάννη τον συγγραφέα της Κλίμακος, αφού κοινώνησε, για τελευταία φορά των Αχράντων Μυστηρίων.
Ο Υψιπετής Αετός της ιεραποστολής, ο πύρινος μαχητής της Πίστεως, ο αθόρυβος "επαναστάτης", ο αυστηρός και ασκητικός Γέροντας, ο σταθερός και συνεπής στις παραδόσεις των Πατέρων, ο εμφορούμενος από βαθύ εκκλησιαστικό φρόνημα, ο Πατέρας χιλιάδων Αφρικανών, ο δούλος Κυρίου, έφυγε οσιακά, για την αιωνιότητα.
Ετάφη κατά την επιθυμία του, πίσω από τον Ιερό Ναό του Αγίου Ανδρέου, που με αίμα και ιδρώτα ανήγειρε και αναπαύεται στην αφρικανική γη. Στον τάφο του αναγράφονται σε μαρμάρινη πλάκα τα τελευταία του λόγια:
"Χριστός Ανέστη...!
Χτυπάτε τις καμπάνες της Ορθοδοξίας,
σε όλη την Αφρική,
σε όλη την Αφρική...
χτυπάτε τις καμπάνες της Ορθοδοξίας,
της Ορθοδοξίας...!"  

Δείτε βίντεο αφιέρωμα στον π. Χαρίτωνα, στο τέλος του παρόντος post μας.
Από τη δράση του αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου(απόσπασμα από εδώ)  


Σε συνεργασία με το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, οΕθνάρχης Μακάριος οργάνωσε με επιτυχία την σύγχρονη Ορθόδοξη Ιεραποστολική  δράση. Έγινε μάλιστα θα λέγαμε ο σύγχρονος  κορυαφαίος Ιεραπόστολος, με την έννοια ότι για πρώτη φορά εισήγαγε την σύγχρονη μορφή της υποδομής της Ιεραποστολής με το κτίσιμο και τη λειτουργία Ιερατικής Σχολής που προετοιμάζει από τον τοπικό πληθυσμό ιθαγενείς κληρικούς και λαϊκούς κατηχητές.

Η Πατριαρχική Ιερατική Σχολή στην Ναϊρόμπι της Κένυας «Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ’» αποτελεί πλέον πνευματικό κόσμημα για την σύγχρονη Ιεραποστολή και παράδειγμα προς μίμηση για την συναδέλφωση των λαών και την ειρηνική συνύπαρξή τους. Παραχώρησε μάλιστα ένα λαμπρό νέο της Εκκλησίας της Κύπρου ως διάκονο τού τότε Πατριάρχη Αλεξανδρείας Νικολάου για να δραστηριοποιηθεί στο χώρο της Ιεραπστολής που αργότερα η πρόνοια του Θεού τον εξέλεξε να είναι ο Πατριάρχης της Αφρικής, ο μακαριστός Πέτρος, που επαύξησε επάξια το Ορθόδοξο Ιεραποστολικό έργο όπως το οραματίστηκε ο Μακάριος.
Ο αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος ως ιεραπόστολος στην Αφρική (από εδώ)

Στην Αφρική O Aρχιεπίσκοπος Aναστάσιος πρωτοστάτησε στη σύγχρονη αναγέννηση της Eξωτερικής Iεραποστολής της Ορθόδοξης Eκκλησίας. Στη δεκαετία 1981-1991, ως Tοποτηρητής της Iεράς Mητροπόλεως Eιρηνουπόλεως - Aνατολικής Aφρικής (Kένυα, Oυγκάντα, Tανζανία), ίδρυσε και οργάνωσε την Πατριαρχική Σχολή «Aρχιεπίσκοπος Kύπρου Mακάριος», την οποία διηύθυνε επί δεκαετία.

Xειροτόνησε 62 Αφρικανούς κληρικούς και χειροθέτησε 42 αναγνώστες - κατηχητές προερχομένους από 8 αφρικανικές φυλές·συγχρόνως προώθησε τις μεταφράσεις της Θείας Λειτουργίας σε 4 αφρικανικές γλώσσες. Mερίμνησε για τη σταθεροποίηση 150 περίπου ορθοδόξων ενοριών και πυρήνων και την ανέγερση δεκάδων ναών, ανήγειρε 7 ιεραποστολικούς σταθμούς, φρόντισε για τη δημιουργία σχολείων και ιατρικών σταθμών.
Περισσότερα για τον π. Αναστάσιο εδώ. Για το βιβλίο, εδώ.







----------------------------------------



Ο μεγάλος ιεραπόστολος του Ζαΐρ π. Κοσμάς Γρηγοριάτης

"Δεν χρειάζεται να μπολιάσουμε τον δικό μας πολιτισμό στο αφρικανικό σώμα με όλα τα παρεπόμενα καρκινώματα. Ο Αφρικανός έχει δικόν του, πολύ αξιόλογον πολιτισμό, δική του κοινωνικότητα. Πρέπει όμως ο ιεραπόστολος να κοπιάση πολύ, να τον ανακαλύψη και να τον εκχριστιανίση" [εννοείται, αφαιρώντας ό,τι έρχεται σε αντίθεση με το χριστιανικό μήνυμα αγάπης και σχέσης με τον Τριαδικό Θεό].


π. Κοσμάς Γρηγοριάτης


Η ζωή και το έργο του μακαριστού Ιεραπόστολου του Ζαϊρ π. Κοσμά Γρηγοριάτη


Στις 1 Απριλίου 1942 στα χρόνια της γερμανικής κατοχής, στο χωριό Θεοδόσια του Κιλκίς γεννιέται ο πρωτότοκος υιός του κ. Δηµήτρη και της κ. Δέσποινας Ασλανίδη, ο Ιωάννης. Λόγω της πολιτικής αστάθειας των χρόνων εκείνων, η οικογένεια Άσλανίδη φεύγει από το χωριό και εγκαθίσταται μόνιμα το 1947 στον συνοικισμό Σταυρούπολη της Θεσσαλονίκης, 'Ένα χρόνο μετά ο Ιωάννης άρχισε να πηγαίνει σχολείο. Το 1954 τελειώνει το Δημοτικό Σχολείο κα στρέφεται προς τις τέχνες για να βοηθήσει τη δοκιμασμένη απ’ τη φτώχεια πολύτεκνη οικογένειά του.

Το 1960 αποφοίτησε από το τμήμα εργοδηγών ηλεκτρολόγων του Ευκλείδη. Την περίοδο αύτή παρακολουθεί Κατηχητικά μαθήματα στη Χριστιανική 'Ένωση Εργαζομένων Νέων Θεσσαλονίκης. Έτσι διαμορφώνεται σιγά-σιγά ή προσωπικότητά του. Στα 18 του χρόνια ένιωσε το πρώτο σκίρτημα για την Εξωτερική Ιεραποστολή σε µία από τις διαλέξεις του λαϊκού τότε, σήμερα δε Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστάσιου Γιαννουλάτου. Από τα χρόνια εκείνα άρχισε να αλληλογραφεί µε τον πρωτοπόρο φλογερό Ιεραπόστολο π. Χρυσόστομο Παπασαραντόπουλο. Το 1962 κατατάσσεται στο Πολεμικό Ναυτικό και υπηρετεί τη θητεία του με τον βαθμό του Αρχικελευστού στις τορπιλακάτους. Τότε ακριβώς συνδέεται με την Ιεραποστολική Αδελφότητα Ο ΣΤΑΥΡΟΣ του π.Αυγουστίνου, μετέπειτα Επίσκοπου Φλωρίνης. Μετά την στρατιωτική του θητεία με συγκατάθεση και των γονέων του μένει για εννιά ολόκληρα χρόνια στην Αδελφότητα του Σταυρού σαν μέλος της. Όλα αυτά τα χρόνια εργάζεται Ιεραποστολικά ως υπεύθυνος του τυπογραφείου της Αδελφότητας. Παράλληλα παρακολουθεί μαθήματα στο επτατάξιο Νυκτερινό Γυμνάσιο Πειραιώς και αποφοιτεί το 1970. 
Όταν ο π. Αυγουστίνος γίνεται Μητροπολίτης Φλωρίνης ανεβαίνει μαζί του στην Φλώρινα. Νέοι αγώνες τον περιμένουν. Οργανώνει, από εθελοντές φοιτητές, συνεργεία, για την ανοικοδόμηση ευαγών ιδρυμάτων της Ιεράς Μητροπόλεως. Πρωτοστατεί στο κτίσιμο τού συνοικισμού των νεοφώτιστων Αθίγγανων, πού κατηχήθηκαν και βαπτίσθηκαν ομαδικά από τον π. Αυγουστίνο. Σαν εργοδηγός βοήθησε στην ανέγερση Ιερών Ναών, ενοριακών κέντρων, γηροκομείου, ορφανοτροφείου, τον Οίκο Μακεδονικής χειροτεχνίας, όλα στην επαρχία της Ι. Μ. Φλωρίνης. Με τα εθελοντικά συνεργεία, ανύψωσε τεράστιους Σταυρούς, όπως αυτός πού υψώνεται στην πόλη της Φλώρινας, στο ύψωμα 1020. Έργα του επίσης είναι το Πνευματικό Κέντρο στις Λεύκες της Πάρου και άλλα δύο ιδρύματα στην Αθήνα.
Το 1974 παίρνει το πτυχίο του Καλού Σαμαρείτου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και συγχρόνως εγγράφεται στη Ριζάρειο Ανωτέρα Ιερατική Σχολή Αθηνών με σκοπό να προετοιμαστεί για το Ιερατικό στάδιο. Ένα χρόνο μετά διακόπτει τις σπουδές του και σε ηλικία 33 ετών έφυγε για το Ζαΐρ, μαζί με τον Ιεραπόστολο π. Αμφιλόχιο Τσούκο, υπεύθυνο τότε τού Ιεραποστολικού Κλιμακίου Κολουέζι. Κατά την δεκατετράμηνη παραμονή του στο Ζαΐρ έκτισε με υποτυπώδη μέσα και με ανειδίκευτους ιθαγενείς εργάτες δέκα Ιερούς Ναούς, στην επαρχία Σάμπα. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα τελειώνει τις σπουδές του στη Ριζάρειο και παίρνει το πτυχίο της Σχολής το 1977.
Η χειροτονία του π. Κοσμά σε διάκονο

Ο Καθηγούμενος της Ιεράς Κοινοβιακής Μονής τού Οσίου Γρηγορίου Αρχιμ. π. Γεώργιος Καψάνης, τρεις μέρες μετά τον θάνατο του π. Κοσμά θυμάται και γράφει: «Τον Δεκέμβριο του 1977, ήλθε στην Μονή μας, κατόπιν συστάσεως διακριτικών και σεβαστών Αγιορειτών Γερόντων, προκειμένου να εγκαταβιώσει σ' αυτήν, για ένα διάστημα, να γίνει μοναχός και εν συνεχεία, με την ευλογία, καθοδήγηση και συμπαράσταση της Μονής, να συνεχίσει το ιεραποστολικό του έργο. Μετά ετήσια περίπου δοκιμασία, κατά την όποία έδωσε δείγματα αυστηράς ασκήσεως και αγάπης προς τον μοναχικόν αγώνα, εκάρη μικρόσχημος μοναχός και έλαβε το όνομα Κοσμάς, για νά έχει τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό προστάτη και οδηγό στην ζωή του». 

Το έργο του στην Αφρική

Εν συνεχεία χειροτονήθηκε, από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Ροδοστόλου κ. Χρυσόστομο, διάκονος και πρεσβύτερος και αναχώρησε για το Ζαΐρ. Μεγάλοι αγώνες τον ανέμεναν εκεί: Η ανέγερση Ι. Ναών, η Κατήχηση και το Κήρυγμα προς τούς Αφρικανούς Αδελφούς και οι βαπτίσεις πολλών εξ αυτών (βάπτισε περί τούς 15.000 Αφρικανούς), η οργάνωση μεγάλου αγροκτήματος (3.000 στρεμμάτων) και ζωοτροφείου, για την προσφορά τροφής στους ιερείς, στους πτωχούς Ορθοδόξους, αλλά και στους μη Ορθοδόξους, λεπρούς και φυλακισμένους. Ποιός μπορεί να διηγηθεί τούς αμέτρητους κόπους και αγώνες του, για την επιτέλεση τού ευρύτατου αποστολικού, ποιμαντικού και κοινωνικού του έργου;


Κατά την τελευταία επίσκεψή του στο Άγιο Όρος, τον Ιούνιο 1988, ήταν πολύ καταβεβλημένος. Κάθε δύο η τρία χρόνια, ερχόταν στο Άγιο 'Όρος, για ανανέωση, εξομολόγηση, προσευχή και λήψη οδηγιών, για την περαιτέρω πορεία του έργου του. Το 1980 προεχειρίσθη σε Πνευματικό και αργότερα Αρχιμανδρίτη, από τον Σεβ. Μητροπολίτη Κεντρώας Αφρικής κ. Τιμόθεο. Ο π. Κοσμάς δεν επεδίωκε τα αξιώματα. Τον ενδιέφερε κυρίως η σωτηρία των ανθρώπων και η στερέωση της Ορθοδοξίας στο Ζαΐρ. 
Δίδασκε στους Αφρικανούς την ευχή του Ιησού, πού θεωρούσε αποτελεσματικό όπλο, κατά της δαιμονοκρατίας των μάγων της Αφρικής
Θεωρούσε επίσης πρωταρχικό του καθήκον να μυήσει τούς νεοφώτιστους Αφρικανούς στην Ορθόδοξη Λειτουργική ζωή, με την τέλεση συχνών Ιερών Ακολουθιών και Αγρυπνιών και τη διδασκαλία της βυζαντινής μουσικής κατά το Αγιορείτικο τυπικό, όσο ήταν δυνατόν να μεταφυτευθούν στην Αφρική. Η εκ μέρους του, επίσης, καλή γνώση της γλώσσας Σουαχίλι, των Αφρικανών, τον διευκόλυνε στο έργο του. Ας λεχθεί και τούτο, προς Δόξα Θεού: Διαχειρίστηκε πολλά εκατομμύρια, άλλά πέθανε πτωχός και ακτήμων, ως αληθής μοναχός
[...]

Εικόνα από τη φάρμα της Ιεραποστολής που δημιούργησε ο π. Κοσμάς στο Κολουέζι
Το επίγειο τέλος του - Θρήνος στην Αφρική

Την Παρασκευή, 27 Ιανουαρίου 1989, μετά την δύση τού ηλίου, έδυσε γι' αυτή την ζωή ο ζηλωτής τού ευαγγελισμού των αφρικανών αδελφών, ιερομόναχος Κοσμάς, για να ανατείλει στην ανέσπερη ημέρα τής Βασιλείας τού Θεού. Το ταξίδι του, από το Λουμπουμπάσι στο Κολουέζι, έληξε αιφνίδια και θανατηφόρα, λόγω αυτοκινητιστικού δυστυχήματος, και συγχρόνως έληξε το ταξίδι του στην πολυστένακτη γη μας και στην μαύρη Ήπειρο και άρχισε το ταξίδι του στην αιωνιότητα, την μένουσα πόλη, την ποθεινή πατρίδα. Έζησε ταπεινά, απλά, χωρίς διάθεση προβολής και έφυγε βίαια, όπως βιαστική και ασταμάτητη ήταν και η ζωή του. Ευρισκόμενος σε Ιεραποστολική περιοδεία έπεσε θύμα αυτοκινητιστικού δυστυχήματος. Επιστρέφοντας στο Κολουέζι, 55 χιλιόμετρα έξω από το Λουμπουμπάσι, ένα φορτηγό από την απέναντι κατεύθυνση μπήκε στο αντίθετο ρεύμα και χτύπησε πλαγιομετωπικά το Λαντ Ροβερ που οδηγούσε ο π. Κοσμάς.Αποτέλεσμα ήταν να σκοτωθεί επί τόπου ο μακαριστός Ιεραπόστολος, ενώ οι συνεπιβάτες του -ο Έλληνας πρόξενος κ. Διονύσιος Κιβετός και ο ιθαγενής Μωϋσής που συνόδευε στις περιοδείες τον π. Κοσμά- σώθηκαν εκ θαύματος. Ήταν κι αυτό στην πρόνοια του Θεού. 
Όπως μας διηγήθηκε αργότερα ο Πρόξενος κ. Κιβετός, ο π. Κοσμάς έβαλε στο μαγνητόφωνο το ορατόριο του Βερνάρδου «Κοσμάς ο Αιτωλός» και ακούγοντάς το έψαλλε χαμηλόφωνα. Κατά την σύγκρουση ο π. Κοσμάς έβγαλε ένα ελαφρύ επιφώνημα «ωχ!», ενώ ο Πρόξενος λιποθύμησε και ο ιθαγενής Μωϋσής πετάχτηκε έξω από το αυτοκίνητο. Το αυτοκίνητο μετά από δύο τούμπες έπεσε σε παρακείμενο χαντάκι. Κάποιοι ιθαγενείς που αντιλήφθηκαν το τροχαίο έτρεξαν και εναπέθεσαν το σώμα του π. Κοσμά στην άκρη του δρόμου. Η ώρα ήταν 8.10 το βράδυ. Το ευλογημένο σώμα του, που δεν βρήκε ανάπαυση και ξεκούραση σ’ αυτή την ζωή, αναπαύεται πάνω στο γρασίδι. Το αίμα απ’ τις πληγές του συμπαρασύρεται απ’ την βροχή που πέφτει την ώρα εκείνη και ποτίζει την αφρικανική γη.
Ο π. Κοσμάς αποδείχθηκε θησαυρός ανεκτίμητος στα σπλάχνα της Αφρικής. Αγνός, ευαίσθητος αλλά και δυναμικός έγραφε προφητικά για τον εαυτό του: «Το δόσιμο να είναι αληθινό, ολοκληρωτικό, δίχως κρατούμενα, με διάθεση αυτοθυσίας και αυταπαρνήσεως και με σκοπό ν' αφήσουμε τα κόκαλά μας μεταξύ των ιθαγενών επί του Ιεραποστολικού πεδίου». Το γεγονός πληροφορήθηκε πρώτος ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Κεντρώας Αφρικής κ. Τιμόθεος που βρισκόταν στην πρωτεύουσα του κράτους, την Κινσάσα. Λόγω ελλείψεως μεταφορικών μέσων έφθασε στο Λουμπουμπάσι για να κηδέψει τον π. Κοσμά μετά από τρεις μέρες. Στην Ελλάδα την είδηση έδωσε τηλεφωνικώς η Μοναχή Ξενη, συνεργάτιδα του π. Κοσμά. Οι γονείς του π. Κοσμά και τ’ αδέλφια του πληροφορούνται το γεγονός από τον Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου το ξημέρωμα της επόμενης μέρας. 
Ο πόνος των γονέων, που με καρτερικότητα και χριστιανικό ήθος δέχθηκαν την είδηση, σκιαγραφείται στα λόγια της μητέρας του π. Κοσμά, της μακαριστής Δεσποινας: «Μόλις άκουσα την είδηση ξαφνιάστηκα. Εκείνη την στιγμή μου ήρθε ένα ρίγος σε όλο μου το σώμα. Πάγωσα! Ο πόνος μου ήταν μεγάλος και βαθύς. “Παιδί μου”, είπα, “έφυγες τόσο βιαστικά και άφησες τόσο έργο πίσω σου”. Αντίκριζα την εικόνα της Παναγίας και της αποκρινόμουνα· “Παναγιά μου, έτσι πόναγες και συ για το παιδί σου;”». Στο προσωπικό ημερολόγιο των ημερών εκείνων του πατέρα του κ. Δημήτρη, που εκοιμήθη πριν τρία χρόνια, διαβάζουμε· «Ενόμιζα κάποτε πως ήμουν σκληρός, ανθεκτικός. Τώρα όμως απέκτησα μια ευαίσθητη πληγή που με το παραμικρό ματώνει και πονάει. Έξω σκουπίζω τα δάκρυά μου, στο δωμάτιό μου όμως τ’ αφήνω και τρέχουν ελεύθερα, άφθονα. Προσεύχομαι στον Κύριο μας να μην το γράψει για αμαρτία».

Τρισάγιο στον τάφο του π. Κοσμά

Τρεις μέρες η σωρός του π. Κοσμά παρέμεινε σε ειδικό θάλαμο του Νοσοκομείου, που χρησιμοποιείται για τις περιπτώσεις αυτές. Κατά θαυμαστό τρόπο όλοι πρόσεχαν ότι το σώμα του δεν πάγωνε και διαρκώς έτρεχε αίμα από τα τραύματά του μέχρι και την ώρα της ταφής. Όπως γνωρίζουμε όλοι, τα σώματα των Αγιορειτών Πατέρων δεν παγώνουν, κατά παραχώρηση της Παναγίας μας, όσες ώρες κι αν περάσουν. Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 1989, εορτή των Τριών Ιεραρχών, η σωρός του π. Κοσμά μεταφέρθηκε από το Νοσοκομείο στον Ι. Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στο Λουμπουμπάσι, για να ψαλεί η Νεκρώσιμος Ακολουθία αμέσως μετά την Θεία Λειτουργία. Παρόντες ήταν όλοι οι ομογενείς Έλληνες με τις οικογένειές τους, τα παιδιά του Γυμνασίου, ο Πρόξενος κ. Κιβετός, εκπρόσωποι της Κυβερνήσεως του Ζαΐρ, οι τοπικές αρχές της πόλεως και πλήθος Ορθοδόξων ιθαγενών. Μετά τις δώδεκα η ώρα η σωρός του π. Κοσμά μεταφέρθηκε στο αεροδρόμιο, ώστε αεροπορικώς να φθάσει στο Κολουέζι, για να ενταφιασθεί στον προαύλιο χώρο της Ιεραποστολής. 
Η πόλη του Κολουέζι παρέμεινε τρεις μέρες βυθισμένη στο πένθος. Περισσότεροι από δύο χιλιάδες Ορθόδοξοι ιθαγενείς των γύρω περιοχών αψηφώντας τα ξενύχτια, την πείνα και την ταλαιπωρία, συνωστίζονταν γύρω από την Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, δείγμα κι αυτό της αγάπης τους στον πνευματικό τους πατέρα που τούς ανέστησε εν Χριστώ. Όλοι ήθελαν να προσκυνήσουν το λείψανο του π. Κοσμά, το οποίο τέθηκε για τον σκοπό αυτό σε λαϊκό προσκύνημα. Μετά από Τρισάγιο στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, παρουσία των αρχών της πόλεως, των Ελλήνων ομογενών και χιλιάδων αφρικανών Ορθοδόξων και μη, η σωρός του π. Κοσμά μεταφέρθηκε για να ενταφιασθεί ακριβώς πίσω από το Ιερό του Ναού. Για τούς αφρικανούς Ορθοδόξους αδελφούς μας ο θάνατος του π. Κοσμά ήταν κάτι το απρόσμενο. Πόνεσαν και τον έκλαψαν πολύ. Έχασαν τον πνευματικό τους πατέρα, τον ποιμένα που τούς οδήγησε στον Χριστό, που τούς βάπτισε, που χάριτι Θεού τούς αγίασε και ξερίζωσε απ’ τις καρδιές τους τις προγονικές σατανικές δοξασίες. Ο τάφος του π. Κοσμά αποτελεί σήμερα σύμβολο αγάπης, θυσίας και προσφοράς. 
Το έργο του συνεχίζει επάξια ο Ιερομόναχος π. Μελέτιος Γρηγοριάτης, έχοντας ως συνεργάτες τούς Μοναχούς Νικόλαο και Δαμασκηνό Γρηγοριάτη και την κ. Θεανώ Μουσδελεκίδου από την Έδεσσα. Με τις ευλογίες του Κυρίου μας η Ορθοδοξία έριξε βαθιά τις ρίζες της στην αφρικανική γη. Ο αιφνίδιος θάνατος του π. Κοσμά λειτούργησε αφυπνιστικά για πολλές συνειδήσεις. Στην Ελλάδα και το εξωτερικό οι φίλοι της Εξωτερικής Ιεραποστολής πολλαπλασιάσθηκαν. Ιδρύθηκαν νέα Ιεραποστολικά Σωματεία και αναδείχθηκαν μεγάλοι ευεργέτες. Ο π. Κοσμάς ξέγραψε τον εαυτό του ευαγγελιζόμενος τον Χριστό στην Αφρική. Τον έγραψε ήδη η Εκκλησία στο Ιεραποστολικό της μητρώο ως φωτιστή του λαού του Ζαΐρ.
Η μνήμη του ας είναι αιώνια!

Το βιβλίο του

Από αυτό το εξαιρετικό ιστολόγιο 
για την Ορθόδοξη Ιεραποστολή

Ο Ιεραποστολικός Σύνδεσμος "Αγ. Κοσμάς ο Αιτωλός" βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει ότι, με τη συμπλήρωση 20 ετών από το θάνατο του μακαριστού π. Κοσμά Γρηγοριάτη, κυκλοφόρησε το βιβλίο «Το Ιεραποστολικό μου Ημερολόγιο» του μεγάλου αυτού Ιεραπόστολου, που είναι ο εμπνευστής και ο πνευματικός ιδρυτής του Συνδέσμου μας.
Οι καταγραφές του ημερολογίου, μαζί με το παρουσιαζόμενο στο τρίτο μέρος προσωπικό του κείμενο «Σκέψεις περί Ιεραποστολής μέσα από την πράξη», συνιστούν πολύτιμο αυτόγραφο διαπιστευτήριο, που καταδεικνύει τον χαρακτήρα, την αγωνιστικότητα, αλλά και την συγκλονιστική καθημερινότητα του μεγάλου αυτού σύγχρονου Ιεραποστόλου. Οι ανησυχίες, οι κακουχίες, οι ελπίδες, η πνευματικότητα του π. Κοσμά παίρνουν σάρκα και οστά, μακριά από ειδυλλιακές παρουσιάσεις της πραγματικότητας, που βίωνε, και ωραιοποιήσεις, που εξάλλου δεν άρεζαν καθόλου ούτε στον ίδιο.
Ο μελετητής του βιβλίου αυτού, διατρέχοντας τις 456 σελίδες του και τις 60 φωτογραφίες του, γίνεται αυτόπτης μάρτυρας της ζωής και του έργου ενός πολυτάλαντου εργάτη του «αμπελώνος του Κυρίου».
Συγχρόνως «πληροφορείται» εσώψυχα και βιωματικά με ποιόν τρόπο η γεμάτη αυταπάρνηση προσφορά και η μαρτυρική τέλος θυσία του π. Κοσμά αφύπνισαν πλήθος κληρικών και λαϊκών να ασχοληθούν ουσιαστικότερα με το έργο της Εξωτερικής Ιεραποστολής.
Γιατί ενσάρκωσε στις μέρες μας τη διαχρονική αποστολή της Εκκλησίας μας, που είναι ο ευαγγελισμός των ψυχών και το «ελθέτω η Βασιλεία σου, ως εν ουρανώ και επί της γης».
Το βιβλίο διατίθεται από το βιβλιοπωλείο του Συνδέσμου μας και από τα άλλα χριστιανικά βιβλιοπωλεία της Ελλάδας στην τιμή των 15,00 €.
Αποστέλλεται επίσης ταχυδρομικώς με «αντικαταβολή».
Τα έσοδα που θα προκύψουν θα διατεθούν για τις ανάγκες των Ορθοδόξων Ιεραποστολικών Κλιμακίων, όπου γης.
Και βέβαια δεν μπορούμε να γίνουμε όλοι Ιεραπόστολοι.
Μπορούμε όμως να τους αγαπήσουμε, να προσευχηθούμε γι’ αυτούς και να τους βοηθήσουμε, με όποιον τρόπο ο Θεός μας φωτίσει…

Χωριό με το όνομά του!

Ολόκληρο χωριό με το όνομα Baba Kosmas (πατέρας Κοσμάς) ιδρύεται στο Ζαΐρ προς τιμήν του αγιασμένου ορθόδοξου αγωνιστή.
Για το θέμα αυτό, και άλλα σχετικά με την ιεραποστολή στην περιοχή, δείτε εδώτα posts:

Δείτε τέλος αυτό το άρθρο-μελέτη του κ. Ιωάννη Λάππα για τη σχέση του π. Κοσμά με την κοινωνία και την κουλτούρα της Αφρικής, το σεβασμό του σ' αυτά και τον τρόπο του για τη μεταλαμπάδευση του μηνύματος του Χριστού στους αρχαίους και σεβάσμιους λαούς της.
Εκεί, παρατίθεται μεταξύ άλλων η άποψη του π. Κοσμά: "Δεν χρειάζεται να μπολιάσουμε τον δικό μας πολιτισμό στο αφρικανικό σώμα με όλα τα παρεπόμενα καρκινώματα. Ο Αφρικανός έχει δικόν του, πολύ αξιόλογον πολιτισμό, δική του κοινωνικότητα. Πρέπει όμως ο ιεραπόστολος να κοπιάση πολύ, να τον ανακαλύψη και να τον εκχριστιανίση" [εννοείται, αφαιρώντας ό,τι έρχεται σε αντίθεση με το  χριστιανικό μήνυμα αγάπης και σχέσης με τον Τριαδικό Θεό].

Νεαρός ιθαγενής κρατάει τη φωτογραφία του αγίου παπά Κοσμά κατά τη λιτανεία των εικόνων την Κυριακή της Ορθοδοξίας! Αναλυτικά εδώ.




----------------------------

Ο μακαριστός Επίσκοπος Μαδαγασκάρης Νεκτάριος

[ εικόνα άρθρου ]
Ο ακούραστος εργάτης του Ευαγγελίου
Ο μακαριστός π. Νεκτάριος (δεν συμπάθησε ποτέ τους τίτλους και τις επίσημες προσφωνήσεις), κατά κόσμον Γεώργιος Κελλής, γεννήθηκε το 1952 στην Μαλώνα της Ρόδου. Οι ευσεβείς γονείς του Στέργιος και Παναγιώτα του δίδαξαν -περισσότερο με την ζωή τους παρά με τα λόγια- την Ορθόδοξη πίστη, την οποία κράτησαν αλώβητη και όταν βρέθηκαν στην μακρινή γη της Αυστραλίας. Οι οικονομικές δυσκολίες οδήγησαν την οικογένεια Κελλή -όπως και τόσους άλλους Έλληνες- εκεί, όταν ο Γεώργιος ήταν δεκάχρονο παιδί.
Μεγάλωνε στην θαλπωρή και την απλότητα της οικογενειακής του εστίας. Έτρεφε την ψυχή του με την συναναστροφή του Θεού και των Αγίων Του, καθώς αγαπούσε να βρίσκεται όσο πιο συχνά μπορούσε στον Ι. Ναό του Αγίου Γεωργίου και στην Ι. Μονή του Αγίου Νεκταρίου. Η αγαθή γη της ψυχής του με την φροντίδα και την καλλιέργεια του Πνευματικού του, του Αρχιμανδρίτη Γερβάσιου Καμπουράκη, απέδιδε πλούσιους καρπούς. Ο νεαρός Γεώργιος κράτησε την καρδιά του καθαρή από την κακία και την αμαρτία του κόσμου, ενώ τα χαρίσματα του Πνεύματος του Αγίου γίνονταν εμφανή σ’ όποιον τον συναναστρεφόταν. Η ειρήνη του Θεού απλωνόταν στον εσωτερικό του κόσμο και αντανακλούσε στο περιβάλλον του.
Μια ανησυχία όμως συχνά καταλάμβανε την σκέψη του και αναστάτωνε την γαλήνη της ψυχής του. Ήταν η ακατανίκητη έλξη που αισθανόταν για μια αποκλειστική σχέση με τον Θεό και τα δικά Του. Ώσπου νίκησε μέσα του ο Θεός και το Πνεύμα Του τον άρπαξε από την Τράπεζα της Αδελαΐδας, όπου εργαζόταν, και τον έφερε ως την Θεολογική Σχολή της Αθήνας. Ταξίδεψε στην Ορθόδοξη Ελλάδα κρυφά από τους γονείς του......για να γίνει Θεολόγος και Ιερέας. (Πως να εξηγήσεις σε άλλους αυτό που ούτε και συ δεν μπορείς να ερμηνεύσεις μέσα σου; Όταν ο Θεός ζητά, πως μπορείς να ρωτήσεις το «γιατί» και το «πως»;)
Βρέθηκε, λοιπόν, «ξένος» στην πατρίδα του. Μα ο Θεός, που από δω και πέρα αναλαμβάνει την φροντίδα και την πορεία της ζωής του, τον οδηγεί κοντά στον Μητροπολίτη Πισιδίας Ιεζεκιήλ. Με την δική του πνευματική καθοδήγηση περνά στις τάξεις των Μοναχών και του Ιερού Κλήρου.
Επιστρέφει στην Αυστραλία Πρεσβύτερος και δίνεται πλέον στο έργο της εξαπλώσεως της βασιλείας του Θεού μέσα στις καρδιές των Ενοριτών του, στους διάφορους Ι. Ναούς όπου υπηρέτησε ως εφημέριος της Αγίας Άννης στην Χρυσή Ακτή, του Αγίου Παντελεήμονος στην Αδελαΐδα και του Πανεπιστημίου Φλάιντερς. Στο Πανεπιστήμιο Φλάιντερς, όπου διορίζεται πρώτος εφημέριος και ιδρύει και οργανώνει Γραφείο Θρησκευτικής Υπηρεσίας Ορθοδόξων, οι φοιτητές σαν μέλισσες που βρήκαν νέκταρ γλυκύ συγκεντρώνονται γύρω από τον π. Νεκτάριο, τον γεμάτο ταπείνωση και αγάπη εργάτη του Ευαγγελίου. Ακούραστος εκείνος εξομολογεί, συμβουλεύει, οργανώνει διαλέξεις και συναντήσεις μελέτης Αγίας Γραφής.
Ίδρυσε Ορθόδοξη Βιβλιοθήκη και εξέδιδε δύο μηνιαία περιοδικά διεθνούς εμβέλειας «Άγιος Νεκτάριος» στα ελληνικά και «Orthodox Messenger», το μοναδικό Ορθόδοξο περιοδικό για νέους στα αγγλικά. Προσέφερε τις υπηρεσίες του με αυτοθυσία και ταπείνωση όπου τον τοποθέτησε η προϊσταμένη του αρχή. Δεν έλειψαν όμως οι δυσαρέσκειες και οι παρεξηγήσεις από ανθρώπους μικρούς και μικρόψυχους. Υπερασπίστηκε σε χαμηλούς τόνους τις θέσεις του. Δεν του αποδόθηκε το δίκαιο. Ήταν κι αυτό όμως μέσα στο σχέδιο του Θεού φάνηκε το ανεξίκακο του ανδρός αλλά και ανοίχτηκαν νέοι ορίζοντες για την φλεγόμενη από Ιεραποστολικό ζήλο καρδιά του.
«Διαβάς εις Μαδαγασκάρην βοήθησον ημίν». Ήταν η φωνή των κατοίκων του μεγάλου νησιού, που τους γνώρισε σε μια σύντομη επίσκεψή του. Οι ανάγκες μεγάλες σε όλα τα επίπεδα. Φτώχια και μιζέρια, άγνοια και κακοδαιμονία χαράσσουν στην ευαίσθητη ψυχή του βαθιές και οδυνηρές εντυπώσεις......που τελικά θα καθορίσουν την μελλοντική πορεία του.
Το χέρι του Θεού συντονισμένο με την κραυγή των Μαλαγκάσι τον οδηγεί να κηρύξει «Ιησούν Χριστόν και τούτον εσταυρωμένον» στα έθνη. Υποτάσσεται για άλλη μια φορά στο θεϊκό σχέδιο, παρ’ όλες τις αποκαρδιωτικές επεμβάσεις φίλων και γνωστών. Μένει σταθερός αλλά και μόνος. Μόνος με την χάρη του Θεού -που η ταπεινή του ψυχή κρατά πάντα αιχμάλωτη- να χαλυβδώνει το ασθενικό του κορμί. Τον Απρίλιο του 1994, με τις ευλογίες του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας κ. Στυλιανού και την άδεια του Μητροπολίτη Ζιμπάμπουε κυρού Χρυσοστόμου, ο Αρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος βρίσκεται πλέον μόνιμα στην Μαδαγασκάρη. Κι ο πράος γίνεται μαχητής.

Ο μακαριστός Επίσκοπος Μαδαγασκάρης Νεκτάριος Α’ με τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας κυρό Πέτρο Ζ’ (+ 11 Σεπτεμβρίου 2004)
Πρωταρχικό του μέλημα να ακουστεί απ’ άκρη σ’ άκρη ο ζωογόνος λόγος του Ευαγγελίου. Δεν χρησιμοποίησε τρόπους και μέσα γνωστά από την προσηλυτιστική δράση των άλλων ομολογιών. Γι’ αυτό και πολλοί ιθαγενείς συγκεντρώνονταν γύρω του, περπατώντας πολλές φορές πολλά χιλιόμετρα μόνο για να ακούσουν τον λόγο του Ευαγγελίου από τον Ορθόδοξο Ιεραπόστολο που γνώριζαν καλά ότι δεν απέβλεπε σε τίποτα. Μόνο του «κέρδος» ήταν να οδηγήσει ο λόγος του αληθινού Θεού στην σωτηρία τα πλήθη των ανθρώπων που ακόμη πίστευαν στα είδωλα. Και γι’ αυτό το «κέρδος» όργωσε την Μαδαγασκάρη και κατήχησε και βάπτισε κι έκτισε Ναούς, και έκανε σεμινάρια για τον καταρτισμό Ιερέων που θα αναλάμβαναν την καλλιέργεια των νεοφωτίστων. Κι ήρθε καιρός να συστήσει και σχολεία και Ιατρεία για τους πιστούς του, αλλά και για όποιον ζητούσε την βοήθειά του. Έντυσε, τάισε, πότισε, ζέστανε στην πατρική του αγκαλιά εκατοντάδες ορφανά, που τον αγάπησαν σαν πατέρα και μάνα μαζί. Στην αρχή μόνος με τον Θεό του, στην συνέχεια με την συμπαράσταση όσων ο Θεός ενέπνεε και βρίσκονταν δίπλα του, για να συντρέξουν στις πάμπολλες ανάγκες του έργου.
Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας στις 23 Σεπτεμβρίου 1997 ιδρύει την Ιερά Επισκοπή Μαδαγασκάρης και τοποθετεί πρώτο στον επισκοπικό της θρόνο τον σεμνό και ακούραστο Ιεραπόστολο, τον αγαπημένο πατέρα των νεοφωτίστων Μαλαγκάσι π. Νεκτάριο. Με το βάρος του επισκοπικού αξιώματος στους ώμους και λίγο αργότερα με την αναγνώριση της Επισκοπής από την Κυβέρνηση στα χέρια του, αλλά προπάντων με την Ιεραποστολική φλόγα στην κουρασμένη μα αγέραστη καρδιά του ξεχύνεται να προλάβει να κατηχήσει, να παρηγορήσει, να στηρίξει, να φροντίσει για τα ορφανά, τους φυλακισμένους, τους αρρώστους, τους αναλφάβητους, τους εγκαταλελειμμένους, τους «ελαχίστους αδελφούς» του Κυρίου του.
Το αποτέλεσμα ήταν απίστευτο για το διάστημα των δέκα χρόνων της διακονίας του. Ίδρυσε 63 Ορθόδοξες Ενορίες, ανήγειρε 32 Ι. Ναούς, χειροτόνησε 13 ιθαγενείς Ιερείς, χειροθέτησε μια ιθαγενή Μοναχή και μια δόκιμη, κατάρτισε πολλούς κατηχητές και βάπτισε 16.000 ιθαγενείς Ορθοδόξους Χριστιανούς.
Για όλους να προλάβει...... Για όλους εκτός από τον εαυτό του. Σα να το ’χε νιώσει πως λίγος χρόνος του είχε δοθεί...... Κι έτρεχε να τον αξιοποιήσει μέχρι τελευταίας στιγμής για την δόξα του Θεού και την σωτηρία των αδελφών του......
Μετά την μοιραία πτώση του σινούκ την 11η Σεπτεμβρίου 2004 και τον απρόσμενο θάνατο του μακαριστού Επισκόπου μετά του Πατριάρχου Αλεξανδρείας κυρού Πέτρου και της συνοδείας του, η Εκκλησία της Μαδαγασκάρης ορφάνεψε. Κι έμειναν τα ορφανά του να ζητούν τον πατέρα τους...... Κι οι αγαπημένοι του να ανασκαλεύουν τα σπλάχνα της θάλασσας να βρουν το παρθενικό του λείψανο...... Κι εμείς να παρακαλούμε τον φίλο κι αδελφό μας να ολοκληρώσει το έργο του με τις πρεσβείες του από κει που βρίσκεται η όμορφη ψυχή του, κοντά στον θρόνο του Κυρίου που αγάπησε και κήρυξε με όλες του τις δυνάμεις.
Αγαπητέ πατέρα, φίλε και αδελφέ π. Νεκτάριε, είχαμε πρεσβευτή στον ουρανό τον π. Κοσμά. Τώρα νιώθουμε να ενώνετε τις δεήσεις σας και να μας στέλνετε διπλές τις ευλογίες του ουρανού, για να συνεχίζουμε τον αγώνα που μαζί σας αρχίσαμε!......
Ας είναι αιωνία η μνήμη των αγαπητών μας Ιεραποστόλων, και ο μισθαποδότης Κύριος ας ανταποδίδει στους Ιεραποστολικούς τους κόπους ουράνια δόξα και τιμή. Αμήν!


-

Σχετικά με τον συντάκτη της ανάρτησης:

Η ιστοσελίδα μας δημιουργήθηκε το 2008.
Δείτε τους συντελεστές και την ταυτότητα της προσπάθειας. Επικοινωνήστε μαζί μας εδώ .

κανένα σχόλιο

Leave a Reply