Η σειρά πραγματεύεται πανανθρώπινες αξίες που εκφράστηκαν σε κοινωνίες του παρελθόντος και στηρίζεται στα πατερικά κείμενα, στο Ευαγγέλιο, σε κείμενα θεωρητικά, φιλοσοφικά, δοξαστικά και - πολλές φορές - προφητικά. Αυτά τα κλασικά κείμενα, που περιέχουν την πείρα και τη σοφία αιώνων από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, συνδέονται με τα σημερινά προβλήματα του ανθρώπου, ανοίγοντας έναν γόνιμο διάλογο.
Είναι ένας λόγος που γράφτηκε εδώ και δυόμιση χιλιετίες επίκαιρος; Σε ποια κοινωνία απευθυνόταν; Τι κοινό έχει με τη σημερινή; Μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο σε μια άλλη οπτική, έναν διαφορετικό προσανατολισμό και μια επαναξιολόγηση της πορείας του σήμερα;
Τα γυρίσματα της σειράς πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα, την Τουρκία (Καππαδοκία και Αντιόχεια), την Ιταλία, τη Γαλλία, τη Σκωτία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τη Συρία.
Σκηνοθεσία: Μαρία Χατζημιχάλη-Παπαλιού
Μοντάζ: Γιάννης Τσιτσόπουλος
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Βαγγέλης Κουλίνος
Πρωτότυπη μουσική: Μάριος Αριστόπουλος
Σενάριο: Λένα Βουδούρη
Έρευνα: π. Γεώργιος Μεταλληνός, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Ιόλη Καλαβρέζου, Dumbarton Oaks, Καθηγήτρια της Ιστορίας της Βυζαντινής Τέχνης, Πανεπιστήμιο Harvard, Η.Π.Α.
Σωτήριος Σ. Δεσπότης, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Αδριάνα Ζέππου, Θεολόγος
Γεώργιος Τσούπρας, Θεολόγος
Website: http://deneisaimonos.gr/site/category/den-ise-monos-videos
1. Οι πύρινες γλώσσες
Το πρώτο επεισόδιο γυρίστηκε στην Αστυπάλαια, Αντιόχεια, Κωνσταντινούπολη, Μερσίνα και Ταρσό.
«Όλοι όσοι πίστευαν, έμεναν μαζί και είχαν τα πάντα κοινά. Πουλούσαν τα κτήματα και όλα τους τα υπάρχοντα και τα μοίραζαν μεταξύ τους, ανάλογα με την ανάγκη του καθενός».
Πράξεις των Αποστόλων, 1ος αιώνας
Η νέα πραγματικότητα, με την εφαρμογή της κοινοκτημοσύνης στην Εκκλησία των Ιεροσολύμων, με την δημοκρατική εκλογή των επτά Διακόνων και την έμπρακτη εφαρμογή της αγάπης σε όλες της φάσεις της ζωής των πρώτων χριστιανών, αποτέλεσε τομή στην ιστορία του ανθρώπινου γένους και αποτελεί μέχρι σήμερα το ζητούμενο για την Εκκλησία αλλά και τους υπόλοιπους ανθρώπινους προοδευτικούς θεσμούς.
----------
2. "Πήγαινε και γίνε αυτό που πίστεψες"
Το επεισόδιο της παρακολουθεί την συναρπαστική περιπέτεια της διάδοσης της χριστιανικής θρησκείας με τη δράση των Αποστόλων και - κυρίως - του Αποστόλου των Εθνών, Παύλου. Ο Χριστιανισμός αρχικά καταδιώχθηκε από το ιουδαϊκό ιερατείο, επειδή, ανατρέποντας τα μέχρι τότε θρησκευτικά και φυλετικά δεδομένα, είχε αρχίσει να εξαπλώνεται ραγδαία στον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Η παντοδύναμη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είδε την εξάπλωση αυτή ως απειλή, προσπάθησε να την ανακόψει με συνεχείς και μαζικούς διωγμούς που στοίχισαν την ζωή σε εκατομμύρια ανθρώπους, οι οποίοι έγιναν μάρτυρες για την πίστη τους. Στο Κολοσσαίο, όπως και σε όλα τα στάδια και τις αρένες της Μεσογείου, οι χριστιανοί έρχονταν αντιμέτωποι με τον θάνατο, χωρίς να δειλιάζουν. «Γίναμε το θέατρο του κόσμου», έγραψε ο Απόστολος Παύλος.
Όμως το νέο ήθος που κόμιζε ο Χριστιανισμός και η αποφασιστικότητα των Χριστιανών να πεθάνουν για την πίστη τους έφεραν τα αντίθετα αποτελέσματα: η νέα θρησκεία αποδείχτηκε πολύ πιο ισχυρή από διωγμούς και θανατώσεις. Με τον Μ. Κωνσταντίνο σταματούν οι διωγμοί και επικρατεί ανεξιθρησκία, εγκαινιάζεται η νέα πρωτεύουσα, η Κωνσταντινούπολη, ενώ η Ρώμη λίγο αργότερα υποκύπτει στους βαρβάρους μισθοφόρους της.
Παραγωγή:Ελληνική
Σκηνοθέτης: Μαρία Χατζημιχάλη-Παπαλιού
-----------------------------------------------------------------------------------
3. «Η Πλατυτέρα των ουρανών»
Η Πλατυτέρα των Ουρανών. Αυτή που δεν την χωράνε οι ουρανοί. Αυτή που δέχτηκε να γίνει γέφυρα μεταξύ ουρανού και γης. Μέσα της ο Θεός έγινε άνθρωπος και ο άνθρωπος υψώθηκε σε Θεό.
Άπειρα τα προσωνύμια που την ακολουθούν: η Πλατυτέρα, η Αειπάρθενος, η Γλυκοφιλούσα, η Μυρτιδιώτισσα, η Οδηγήτρια, η Φαρμακολύτρια, η Γοργοεπήκοος, η Θαλασσινή, η Μυριώνυμη, η Λημνιά, η Παναγία των Βλαχερνών, η Παναγιά της Τήνου, η Παναγία Σουμελά, και τόσα άλλα. Κάθε τόπος και μία Παναγία, η μέγιστη μεσολαβητική δύναμη για τους ανθρώπους στον Υιό της. Τόσες λέξεις, τόσα επίθετα, τόσοι ύμνοι. Όμως στον πόνο και στον φόβο αλλά και στην χαρά φτάνει μόνο το αυθόρμητο: Παναγία μου!
-------------------------------------
4. "Συνάντηση Ελληνισμού -- Χριστιανισμού"
Eπεισόδιο 4
31-3-2013
Ό,τι θεός ή μη θεός ή το μέσον
τι είναι θεός, τι μη θεός και τι είναι ανάμεσά τους;
Ευριπίδης, Βάκχες
Μετά την καταδίωξη από το ιουδαϊκό ιερατείο και τους διωγμούς από την ρωμαϊκή εξουσία, η Εκκλησία πορεύεται το δρόμο της στο νέο πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον της εποχής μετά τον Μεγάλο Κωνσταντίνο. Στο πεδίο αυτό συναντάται με τον ελληνικό πολιτισμό και την αρχαία θρησκεία, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί και εξαπλωθεί στον ελληνορωμαϊκό κόσμο του 4ου αιώνα.
Κοινός τόπος συνάντησης είναι η ελληνική γλώσσα, ως Κοινή γλώσσα των λαών της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής από την Εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οι Μεγάλοι Πατέρες της εποχής αξιοποιούν τις φιλοσοφικές έννοιες των Ελλήνων στοχαστών, χωρίς να προσλαμβάνουν το θρησκευτικό υπόβαθρο της φιλοσοφίας τους.
Οι αρχαιολάτρες φιλόσοφοι και οι στοχαστές, απ' την άλλη, αντιμετωπίζουν με περιφρόνηση τη νέα πίστη, η οποία ωστόσο ολοένα και περισσότερο κερδίζει έδαφος όχι μόνο ανάμεσα στους απλούς ανθρώπους αλλά και στους μορφωμένους και ευγενείς της εποχής.
Στην Αθήνα, την πόλη των φιλοσόφων, συναντώνται ως φοιτητές δύο εμβληματικές μορφές αυτής της περιόδου, ο Ελληνολάτρης πρίγκιπας και μετέπειτα αυτοκράτορας Ιουλιανός και ο Βασίλειος, αργότερα επίσκοπος Καισαρείας και μέγας θεολόγος, μαζί με τον αδερφικό του φίλο Γρηγόριο Θεολόγο.
Ο Βασίλειος, μαζί με τον Γρηγόριο τον Θεολόγο, θα αντιταχθεί στην προσπάθεια του Ιουλιανού να επαναφέρει την παλιά θρησκεία, ως μέσο για την ανανέωση της ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Η πραγματικότητα θα αποδείξει ότι οι εποχές είχαν αλλάξει και ο σύντομος βίος του Ιουλιανού θα αφήσει την προσπάθεια του για επαναφορά της αρχαίας θρησκείας μετέωρη.
Η Ιστορία θα δικαιώσει τον Μέγα Βασίλειο, ο οποίος με την περίφημη επιστολή του ΠΡOΣ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ, διαχωρίζει την ελληνική παιδεία από την αρχαία θρησκεία, ανοίγοντας τον δρόμο για την πολύ γόνιμη συνάντηση Χριστιανισμού-Ελληνισμού.
Όσοι στα συγγράμματα των αρχαίων Ελλήνων δεν αναζητούν μονάχα την ηδύτητα και την χάρη του λόγου μπορούν να αποκομίσουν και κάποια ωφέλεια για την ψυχή. Και όπως κόβοντας το τριαντάφυλλο, αποφεύγουμε τα αγκάθια της τριανταφυλλιάς, έτσι και από τα κείμενα αυτά θα πάρουμε ό,τι είναι χρήσιμο και θα προφυλάξουμε τον εαυτό μας από ό,τι είναι επιζήμιο.
Απόσπασμα από την επιστολή προς νέους, Μέγας Βασίλειος
--------------------------------
5. «Μέγας Βασίλειος - Το λιοντάρι του Χριστού»
Μέγας Βασίλειος: Το λιοντάρι του Χριστού
Ένα καταπληκτικό ντοκιμαντέρ για τη ζωή, τις ιδέες και το κοινωνικό έργο του Μ. Βασιλείου, τα γυρίσματα του οποίου έγιναν στην Ελλάδα, την Τουρκία, την Ιταλία και τη Συρία.
Η σειρά «Δεν είσαι μόνος», πραγματεύεται πανανθρώπινες αξίες που εκφράστηκαν σε κοινωνίες του παρελθόντος και στηρίζεται στα Πατερικά κείμενα, το Ευαγγέλιο, σε κείμενα θεωρητικά, κείμενα φιλοσοφικά, κείμενα δοξαστικά, και πολλές φορές προφητικά.
Αυτά τα κλασσικά κείμενα περιέχουν την πείρα και τη σοφία αιώνων, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, και συνδέονται με τα σημερινά προβλήματα του ανθρώπου, ανοίγοντας έναν γόνιμο διάλογο.
Είναι ένας λόγος που γράφτηκε εδώ και δυόμιση χιλιετίες επίκαιρος;
Σε ποια κοινωνία απευθυνόταν;
Τι κοινό έχει με τη σημερινή;
Μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο σε μια άλλη οπτική, έναν διαφορετικό προσανατολισμό και μια επαναξιολόγηση της πορείας του σήμερα;
-----------------------------------------
6. "H πορεία του ορθόδοξου μοναχισμού"
14-4-2013
Eπεισόδιο 6 της σειράς ντοκιμαντέρ "Δεν είσαι μόνος" της ΕΤ1
Το επεισόδιο παρακολουθεί την πορεία των μοναχών ασκητών.
Ο Συμεών ο Στυλίτης, ζει για χρόνια πάνω σε ένα στύλο, συνομιλεί με τον Θεό και του μεταφέρει τις προσευχές των ανθρώπων. Το σώμα άγιο μετέχει στον αγώνα τους. «Δεν είμαστε σωματοκτόνοι, είμαστε παθοκτόνοι».
Γεμίζουν λοιπόν οι έρημοι και οι σπηλιές και τα άνυδρα βουνά από άνδρες και γυναίκες. Αθλητές του Θεού. Και γίνεται πόλις η έρημος. Η αγάπη του Θεού σημαίνει συμμετοχή στον πόνο του άλλου, λέει ο Παχώμιος, ιδρύοντας μοναστικές πολιτείες, με πάνω από έξι χιλιάδες μοναχούς, καθώς και
γυναικεία μοναστήρια, αποδεικνύοντας πως οι σχέσεις με τον κόσμο δεν είναι εμπόδιο για τον ασκητισμό. Ο αναχωρητισμός της ερήμου γίνεται προμαχώνας του Θεού. Και τα παχωμιακά μοναστήρια τα κάστρα του Θεού, γράφει ο Λακαριέρ. Γύρω στο 400 μ.Χ. ο άγιος Ιερώνυμος, που έρχεται από τη Δύση και τα επισκέπτεται, λέει πως οι μοναχοί μπορεί να φτάνουν και τις 50 χιλιάδες. Και με βάση τα πρώτα αυτά κοινόβια, ο Μέγας Βασίλειος θα γράψει τους Όρους, τους κανόνες της μοναχικής ζωής που ισχύουν μέχρι σήμερα. Η εξιστόρηση του επεισοδίου φτάνει μέχρι τα νεότερα χρόνια.
«Χωρίς τους μοναχούς, ο Χριστιανισμός θα είχε εξαφανιστεί από τον κόσμον».
Ρώσος ασκητής άγιος Ιγνάτιος Μπριτσιανίνωφ
Τα γυρίσματα της σειράς πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα (Αστυπάλαια, Μακεδονία, Ήπειρος, Μετέωρα, Αίγινα, Λουτράκι, Θήβα, Μήλος, Κως, κ.α), την Τουρκία (Κωνσταντινούπολη, Καππαδοκία, Αντιόχεια, Μυρσίνη κ.α.), την Ιταλία, τη Γαλλία, τη Σκωτία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τη Συρία.
Μοντάζ: Γιάννης Τσιτσόπουλος
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Βαγγέλης Κουλίνος
Πρωτότυπη Mουσική: Μάριος Αριστόπουλος
Σενάριο: Λένα Βουδούρη
Αφήγηση: Κώστας Καστανάς
Έρευνα: π. Γεώργιος Μεταλληνός, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Ιόλη Καλαβρέζου, Dumbarton Oaks Καθηγήτρια της Ιστορίας της Βυζαντινής
Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Harvard, Η.Π.Α.
Δημήτριος Μόσχος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Ανδριάνα Ζέπου, Θεολόγος
Γιώργος Τσούπρας, Καθηγητής Θεολογίας
Συμμετείχαν: Επίσκοπος Βρανιτσέβου Ιγνάτιος
Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος
Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Δυτικής Αμερικής Μάξιμος, Καθηγητής Θεολογικής
Σχολής Βελιγραδίου (Εκκλησία της Σερβίας)
Κυριάκος Μαρκίδης, Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μέιν
Παραγωγή:Ελληνική
Σκηνοθέτης: Μαρία Χατζημιχάλη-Παπαλιού
------------------
7. Η ουτοπία της εξουσίας
------------------
7. Η ουτοπία της εξουσίας
Η εξουσία είναι αλλοίωση του ήθους του Παραδείσου. Δυναστεύει βάναυσα τους ανθρώπους. Ασκείται με σκληρότητα και επιβολή. «Ύβρις φυτεύει τύραννον», όπως λέει ο Αισχύλος.Για χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι αλληλοσπαράσσονται δημιουργώντας και καταστρέφοντας βασίλεια και αυτοκρατορίες, εξοντώνοντας τους αντιπάλους, υποδουλώνοντας τους αδυνάτους, λεηλατώντας τον κοινό πλούτο της φύσης που είναι κτήμα όλων των ανθρώπων.
Ποια είναι η απάντηση του Ευαγγελίου σ΄αυτή την πραγματικότητα;
Δύο χιλιάδες χρόνια μετά, το μήνυμα του Χριστού για ισοτιμία και δικαιοσύνη παραμένει ζητούμενο για την ανθρωπότητα.
Μην τους φοβάστε λοιπόν, αφού καταδίωξαν εμένα θα καταδιώξουν κι εσάς. Θα σας οδηγήσουν σε βασιλείς και ηγεμόνες για να μαρτυρήσετε για μένα μπροστά σ΄αυτούς και στα έθνη. Όποιος όμως υπομείνει ως το τέλος θα σωθεί.
Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο 10,18.22.
--------
8. Εγώ ο Πανσέληνος, ένας φανταστικός βίος
Εγώ ο Μανουήλ Πανσέληνος. Ένας φανταστικός βίος (18-4-2014)
Δεν θα ξέραμε τίποτα για τον Μανουήλ Πανσέληνο, τον μεγαλύτερο ζωγράφο της βυζαντινής τεχνοτροπίας που ζωγράφισε τις εκπληκτικές τοιχογραφίες του 13ου αιώνα στο Πρωτάτο και στις άλλες μονές του Αγίου Όρους, αν ο μοναχός Διονύσιος εκ Φουρνά, δεν διέσωζε το όνομά του, γράφοντας μια πραγματεία περί ζωγραφικής για να φωτιστούν οι νεώτεροι, όπως έγραψε, από τον «ως σελήνη λάμποντα κυρ Μανουήλ Πανσέληνο», τρεις αιώνες μετά τον θάνατό του.
Στην εκπομπή συμμετέχει ο π. Σταμάτης Σκλήρης
Παραγωγή: Ελληνική
Σκηνοθέτης: Μαρία Χατζημιχάλη-Παπαλιού
Δεν θα ξέραμε τίποτα για τον Μανουήλ Πανσέληνο, τον μεγαλύτερο ζωγράφο της βυζαντινής τεχνοτροπίας που ζωγράφισε τις εκπληκτικές τοιχογραφίες του 13ου αιώνα στο Πρωτάτο και στις άλλες μονές του Αγίου Όρους, αν ο μοναχός Διονύσιος εκ Φουρνά, δεν διέσωζε το όνομά του, γράφοντας μια πραγματεία περί ζωγραφικής για να φωτιστούν οι νεώτεροι, όπως έγραψε, από τον «ως σελήνη λάμποντα κυρ Μανουήλ Πανσέληνο», τρεις αιώνες μετά τον θάνατό του.
Στην εκπομπή συμμετέχει ο π. Σταμάτης Σκλήρης
Παραγωγή: Ελληνική
Σκηνοθέτης: Μαρία Χατζημιχάλη-Παπαλιού
---------------------------------
9. Τουρκοκρατία
«Γεια σας, παιδιά του Μωάμεθ. Όλοι αυτοί οι άπιστοι θα γίνουν σκλάβοι μας. Θα τους πουλήσουμε και τόσα θα είναι τα πλούτη που θα αποκτήσουμε που δεν θα ξέρουμε τι να τα κάνουμε. Με τα γένια των παπάδων τους θα φτιάξουμε τριχιές για τα άλογα μας. Τις γυναίκες και τις κόρες τους θα τις απολαύσουμε. Ας πολεμήσουμε για τη δόξα του Μωάμεθ»
Ομιλία του Μωάμεθ, Τουρκική παράδοση.
Έτσι καθώς εστέκονταν ορθός μπροστά στην Πύλη
κι άπαρτος μέσ’ στη λύπη του
μακριά του κόσμου που η ψυχή του γύρευε
να λογαριάσει στο φάρδος Παραδείσου
και σκληρός πιο κι απ’ την πέτρα…
πάντοτε με μια λέξη μες στα δόντια του άσπαστη κειτάμενος
αυτός ο τελευταίος Έλληνας!
Οδυσσέας Ελύτης, Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος
«Ο βασιλεύς μας εσκοτώθη, καμμία συνθήκη δεν έκαμε, η φρουρά του είχε παντοτινό πόλεμο με τους Τούρκους και δύο φρούρια ήτον πάντοτε ανυπότακτα… Η φρουρά του βασιλέως μας είναι οι λεγόμενοι Κλέφται, τα φρούρια η Μάνη και το Σούλι και τα βουνά».
«Ο εδικός μας πόλεμος ήτο ο πλέον δίκαιος, ήτον έθνος με άλλο έθνος, ήτο με ένα λαόν, όπου ποτέ δεν ηθέλησε να αναγνωριστεί ως τοιούτος, ούτε να ορκισθεί, παρά μόνο ό,τι έκαμνε η βία. Ούτε ο Σουλτάνος ηθέλησε ποτέ να θεωρήσει τον ελληνικόν λαόν ως λαόν, αλλ’ ως σκλάβους.»
Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Απομνημονεύματα
Μέσα από αυθεντικές πηγές εκείνης της εποχής ζωντανεύει η ιστορία του Ελληνισμού στα δύσκολα χρόνια της οθωμανικής δουλείας, όταν όλα «τά ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά».
Σταυρικός ο δρόμος του ελληνισμού και της Ορθοδοξίας;
Ποια η πνευματική και κοινωνική αντίσταση των Ελλήνων κατά της δουλείας;
Πόσο ετοίμασε και στήριξε το λαό για τον ξεσηκωμό;
Πόσο συμμετείχε με χιλιάδες νεομάρτυρες, με φωτισμένους διδασκάλους του γένους;
Με πατριάρχες που θυσιάστηκαν, με κληρικούς και καλόγερους που πήραν τα όπλα;
«Τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί και σοφοί και αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. Όσοι αγωνιστήκαμεν αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ.
Το λοιπόν δουλέψαμε όλοι μαζί και να μη λέγει ούτε ο δυνατός εγώ, ούτε ο αδύνατος.Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς εγώ; Όταν αγωνιστεί μόνος του και φτιάσει ή χαλάσει, να λέγει εγώ. Όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λένε εμείς. Είμαστε εις το εμείς και όχι εις το εγώ!»
Στρ. Μακρυγιάννη
---------------------------------
10. Η Ταινία
κανένα σχόλιο