Η ταφή των νεκρών και μάλιστα των πολεμιστών,
αποτελεί για μας τους Έλληνες, ιερό χρέος και υπέρτατο καθήκον,
εσωτερική ανάγκη και εθνική επιταγή. Δεν είναι μια απλή, τυπική
διαδικασία.
Ο Σωκράτης στην «Αντιγόνη», καταδεικνύει το ιστορικό
βάθος των ταφικών εθίμων και τη συνείδηση των αρχαίων Ελλήνων, ότι οι
νεκροί πρέπει να προσεγγίζονται με ευλάβεια, ανεξάρτητα από το ποιοι
είναι αυτοί. Ο Ευριπίδης, στην τραγωδία «Ικέτιδες», αναφέρεται στην ταφή
των νεκρών μαχητών. Διεκτραγωδεί την απαγόρευση της ταφής επτά νεκρών
Αργείων λοχαγών από τον βασιλιά των Θηβών Κρέοντα και επαινεί την
απόφαση του Θησέα να κηρύξει πόλεμο στη Θήβα, μετά την άρνηση του
Κρέοντα να παραδώσει τα άψυχα σώματα για ταφή. Στα «Ελληνικά» ο Ξενοφών,
μας πληροφορεί ότι το 406 π.χ. οι Αθηναίοι στρατηγοί στην ναυμαχία των
Αργινουσών, παρά την ένδοξη νίκη τους κατά των Λακεδαιμονίων
καταδικάστηκαν σε θάνατο, επειδή δεν περισυνέλεξαν τους νεκρούς και τους
ναυαγούς τους. Στην αρχαία Ελλάδα, επιβαλλόταν ανακωχή μεταξύ των
εμπολέμων, για την ταφή των νεκρών.
Κάτι ανάλογο όμως δεν έγινε με τους Έλληνες νεκρούς
του ελληνοϊταλικού πολέμου, tου έπους του 1940-41. Έτσι οκτώ χιλιάδες
νεκροί στρατιώτες, αξιωματικοί και άλλοι εθελοντές, που αγωνίστηκαν
ενάντια στον ιταλογερμανικό φασισμό και περιέσωσαν την ελληνική τιμή
δίνοντας μαθήματα ηρωισμού και ανδρείας στην ανθρωπότητα, έμειναν άταφοι
ή πρόχειρα θαμμένοι στα ιερά χώματα της Β. Ηπείρου. Αρκετών από αυτούς
τα οστά παραμένουν μέχρι σήμερα διάσπαρτα στα βουνά και τις πεδιάδες. Το
ελληνικό κράτος, αδιαφόρησε για αυτούς, που χάρισαν στην πατρίδα το
πολυτιμότερο αγαθό, την ζωή τους και έγραψαν τις ενδοξότερες σελίδες της
σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Αμέσως μετά την λήξη του πολέμου, αρχίζει
για τους συγγενείς των νεκρών ηρώων μας, στους οποίους περιλαμβάνονται
και δεκάδες Κύπριοι, ένας γολγοθάς. Βασανιστικά τα ερωτήματα. Πού είναι
οι σοροί των παλικαριών τους; Γιατί η πολιτεία αδιαφορεί, για τον
ευπρεπή και τιμητικό ενταφιασμό τους;
Οι παραλήψεις άρχισαν κατά την προετοιμασία της
αναχαίτισης των ιταλικών δυνάμεων. Ενώ οι προβλέψεις της ηγεσίας του
στρατού ήταν ότι οι νεκροί στο μέτωπο θα είναι πολυάριθμοι, δεν είχε
ληφθεί μέριμνα για εφοδιασμό και των στρατιωτών με μεταλλικές
ταυτότητες. Οι Ιταλοί στρατιώτες, έφεραν μεταλλικές ταυτότητες, γεγονός
που συντέλεσε θετικά στην διευκόλυνση της αναγνώρισης τους. Σημαντικό
είναι επίσης το γεγονός ότι κατά την διάρκεια του πολέμου, δεν
εφαρμόστηκαν οι στρατιωτικοί κανόνες, έτσι που να είναι αργότερα εφικτή η
αναγνώριση των χώρων ταφής με τα στοιχεία του κάθε μαχητή κατά την
εκταφή. Δεν τηρήθηκε δηλαδή μητρώο τόπων ενταφιασμού και ενταφιασθέντων
εντός ή εκτός της ελληνικής επικράτειας. Σε αντίθεση με την δική μας
πλευρά, οι Ιταλοί, την δεκαετία του ’60, προέβησαν στον εντοπισμό των
νεκρών τους, τους οποίους μετέφεραν πίσω στην Ιταλία. Η Ελλάδα δεν
κατέθεσε καν σχετικό αίτημα στην αλβανική κυβέρνηση ούτε ζήτησε την
εφαρμογή των Συμβάσεων της Βιέννης του 1949 και των δύο πρωτοκόλλων του
1977. Στην απόφαση του υπουργικού συμβουλίου της χώρας, στις 28
Αυγούστου 1987, για άρση της εμπόλεμης κατάστασης με την Αλβανία, δεν
έγινε καμία αναφορά για τους άταφους νεκρούς μας.
Εξήντα εννέα χρόνια μετά την λήξη του ελληνοϊταλικού
πολέμου και αφού η αλβανική κυβέρνηση ζητά από την Βουλή των Ελλήνων την
κύρωση του συμφώνου σταθερότητας και σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή
Κοινότητα. Στις 9 Φεβρουαρίου 2009, υπογράφεται συμφωνία συνεργασίας
μεταξύ των κυβερνήσεων της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Αλβανίας για
την αναζήτηση, την εκταφή, τον προσδιορισμό της ταυτότητας και τον
ενταφιασμό των Ελλήνων πεσόντων κατά την διάρκεια του ελληνοϊταλικού
πολέμου του 1940-41. Η συμφωνία περιελάμβανε την δημιουργία δύο
στρατιωτικών κοιμητηρίων, ένα στην Κλεισούρα και ένα στους Βουλιαράτες,
καθώς και την ανέγερση μνημείου για τους πεσόντες στις πολεμικές
επιχειρήσεις.
Στις 19 Μαρτίου 2010, στο Ολυμπιακό Μέγαρο, με
πρωτοβουλία της Πανηπειρωτικής Ομοσπονδίας Ευρώπης, σε μια σεμνή τελετή
και έντονα φορτισμένο συγκινησιακά κλίμα, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου
του τ. Αντιπροέδρου της Βουλής των Ελλήνων κ. Γεώργιου Σούρλα. Τίτλος
του βιβλίου «Οι Ήρωες του 1940 περιμένουν». Το βιβλίο πραγματεύεται την
ουσιαστική εγκατάλειψη των οκτώ χιλιάδων σωρών των Ελλήνων μαχητών του
έπους του 1940-41 στους τόπους της θυσίας τους, μετά τον ελληνοϊταλικό
πόλεμο. Αποτελεί ντοκουμέντο για τα όσα απαράδεκτα δεν έπραξε για επτά
δεκαετίες η ελληνική πολιτεία για όλους αυτούς, που πότισαν με το άλικο
αίμα τους τα βουνά της Β. Ηπείρου.
Η Διεύθυνσης Ιστορίας του Γενικού Επιτελείου Στρατού
Ελλάδος, προχώρησε στη συγγραφή ιστορικού τόμου με τίτλο «Αγώνες και
νεκροί, 1940-45». Στον τόμο αυτό έχουν καταχωρηθεί τα στοιχεία των
πεσόντων του έπους του ΄40, σύμφωνα με τις καρτέλες απώλειας
στρατιωτικού προσωπικού. Έχουν συνταχθεί κατάλογοι πεσόντων και
εξαφανισθέντων, οι οποίοι περιλαμβάνουν αξιωματικούς και οπλίτες. Με
βάση αυτά τα στοιχεία, αλλά και στοιχεία από τα αρχεία του αλβανικού και
ιταλικού στρατού, θα πρέπει το συντομότερο δυνατό να ολοκληρωθεί η
προσπάθεια αυτή. Μέχρι τότε, θα παραμένει το ανεκπλήρωτο διαρκές εθνικό
χρέος της ελληνικής πολιτείας. Θα υφίσταται η μεγάλη αυτή εθνική
εκκρεμότητα έναντι των ηρώων του έπους του ΄40 και των οικογενειών τους,
που ακόμη περιμένουν να ανάψουν ένα κερί στον τάφο των πατεράδων και
των παππούδων τους.
Διεύθυνσης Ιστορίας του Γενικού Επιτελείου Στρατού
Ελλάδος, προχώρησε στη συγγραφή ιστορικού τόμου με τίτλο «Αγώνες και
νεκροί, 1940-45». Στον τόμο αυτό έχουν καταχωρηθεί τα στοιχεία των
πεσόντων του έπους του ΄40, σύμφωνα με τις καρτέλες απώλειας
στρατιωτικού προσωπικού. Έχουν συνταχθεί κατάλογοι πεσόντων και
εξαφανισθέντων, οι οποίοι περιλαμβάνουν αξιωματικούς και οπλίτες. Με
βάση αυτά τα στοιχεία, αλλά και στοιχεία από τα αρχεία του αλβανικού και
ιταλικού στρατού, θα πρέπει το συντομότερο δυνατό να ολοκληρωθεί η
προσπάθεια αυτή. Μέχρι τότε, θα παραμένει το ανεκπλήρωτο διαρκές εθνικό
χρέος της ελληνικής πολιτείας. Θα υφίσταται η μεγάλη αυτή εθνική
εκκρεμότητα έναντι των ηρώων του έπους του ΄40 και των οικογενειών τους,
που ακόμη περιμένουν να ανάψουν ένα κερί στον τάφο των πατεράδων και
των παππούδων τους.
Η Σημερινή 06.04.2010
Σχετικά με τον συντάκτη της ανάρτησης:
Η ιστοσελίδα μας δημιουργήθηκε το 2008.Δείτε τους συντελεστές και την ταυτότητα της προσπάθειας. Επικοινωνήστε μαζί μας εδώ .
κανένα σχόλιο